همه چیز درباره جدا کردن محل خواب کودک
جدا کردن محل خواب کودک یکی از دغدغه‌های اصلی هر پدر و مادری است. طبیعی است که کودک از بدو تولد تا سن مشخصی، شب‌ها در کنار پدر و مادر و حتی در اتاق‌خواب و تخت خواب آن‌ها بخوابد؛ زیرا در ماه‌های اولیه تولد، کودک نیازمند مراقبت و توجه ویژه‌تری است و نیاز است که در طول شب خدمات مختلفی از مادر و اطرافیان دریافت کند و کنار والدین خوابیدن، به خصوص کنار مادر خوابیدن، کمک زیادی به او می‌کند تا راحت‌تر باشد؛ اما کم‌کم لازم است که این وابستگی را کم کنید و محل خواب کودک را از پدر و مادر جدا کنید. تا هم پدر و مادر بتوانند زمان خلوتی برای خود داشته باشند و هم کودک کم‌کم استقلال خود را پیدا کند.
جدا کردن محل خواب کودک به این راحتی‌ها نیست. معمولا در شب‌های اول کودک بی‌قراری می‌کند و بهانه می‌گیرد؛ حتی ممکن است که از اشیا خیالی بترسد یا شب‌ها گریه کند و بهانه بگیرد. اما شما می‌توانید با آموزش‌های مناسب و آماده کردن کودک برای تنها خوابیدن، این چالش‌ها و دغدغه‌ها را کم‌تر کنید.
توجه داشته باشید که اگر جدا کردن محل خواب کودک بر اساس اصول مشخص و درستی انجام نپذیرد، این پروسه را می‌تواند بسیار طولانی کند و در بسیاری از مواقع نیز نشدنی کند و باعث آسیب روحی و ایجاد ترس در کودک شما شود؛ از این رو بسیار مهم است که قبل از شروع این کار، حتما آموزش‌های لازم را ببینید و از مشورت و مشاوه‌های یک روانشناس کودک استفاده کنید.
آیا کودکان باید در اتاق پدر و مادر بخوابند؟ تا چه سنی؟ جدا کردن اتاق کودک چه مزایایی دارد؟ چگونه اتاق کودک را از خود جدا کنیم؟ آیا هرکدام از بچه‌ها باید یک اتاق و فضای اختصاصی برای خود داشته باشند؟ در این مقاله قرار است به این سوالات پاسخ داده و اطلاعات مفیدی که در اینباره گردآوری شده را در اختیارتان قرار دهیم، پس با ما همراه باشید.
جدا کردن محل خواب کودک نیازمند آموزش‌های مناسبی است تا کودک بتواند کم‌کم با اتاق خواب جدیدش آشنا شود و در صورتی دوری از پدر و مادر بی‌قراری نکند. معمولا جدا کردن محل خواب کودک برای والدین به یک چالش بسیار بزرگ تبدیل می‌شود؛ اما شما می‌توانید از مهارت‌ها و کمک‌های یک روانشناس کودک در این زمینه استفاده کنید و بهره‌مند شوید. کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، امکان برگزاری جلسات روانشناسی کودک را برای شما فراهم کرده است.
آیا کودک تازه متولد شده باید در اتاق پدر و مادر بخوابد؟
پاسخ به این سوال مثبت است. کودکانی که تازه متولد شده و در دوران شیردهی هستند، بهتر است در اتاق پدر و مادر و در نزدیکی تخت خواب آن‌ها بخوابند. نکته بسیار مهمی که برخی از والدین از آن غافل شده و عواقب خطرناکی را به همراه دارد آن است که به هیچ وجه کودک نباید روی تخت پدر و مادر بخوابد، چرا که یکی از علل شایع مرگ ناگهانی نوزاد، خواباندن وی روی تخت مشترک است. در این حالت، کودک در هنگام خواب ممکن است دچار خفگی شود و از دست برود.
مطابق توصیه آکادمی متخصصین اطفال آمریکا (AAP)، شیرخواران و نوزادان بهتر است تا سن یک سالگی یا حداقل تا سن ۶ ماهگی جهت پیشگیری از سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) در همان اتاقی بخوابند که پدر و مادر می‌خوابند و ترجیحا فاصله تخت کودک تا تخت‌خواب پدر و مادر به اندازه یک بازو باشد. این توصیه نامه تا مدت‌ها بر قوت خود باقی بود تا اینکه در سال ۲۰۱۷، برخی از متخصصین ایده فوق را به چالش کشیده و مطالعات جدیدی را شروع کردند.
در نتیجه این تحقیقات مشخص شد که کودکانی که تا سنین بالاتر (مثلا تا یک سال نخست زندگی) در اتاق مشترک با پدر و مادر خوابیده بودند، ساعت خواب کم‌تری نسبت به کودکانی که در سنین پایین‌تر (در ۴ ماهگی) مستقل شده و در اتاق اختصاصی خود خوابیده بودند داشتند.
نتیجتا، با توجه به این مساله، بهتر است که کودک در سنین ۶ ماهگی به اتاق خود برود و شب‌ها را در آن جا بخوابد؛ هرچند توصیه AAP همچنان تغییر نکرده و بهترین زمان جدا کردن کودک را یک سالگی عنوان می‌کند. نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، آن است که جدا کردن اتاق کودک در سنین پایین‌تر بسیار ساده‌تر از جدا کردن اتاق وی در سنین بالاتر خواهد بود.
جدا کردن اتاق کودک چه مزایایی به همراه دارد؟
بدیهی است که جدا کردن اتاق کودک به حفظ و تقویت روحیه مستقل و استقلال طلب کودک کمک زیادی می‌کند؛ آرامش بیشتری دارد، اعتماد به نفسش بیشتر می‌شود و جسارت و شجاعت وی نیز بهتر خواهد شد. کودکی که اتاق اختصاصی خود را داشته باشد و شب‌ها جدا از پدر و مادر بخوابد، وابستگی کم‌تری به والدین احساس خواهد کرد و همین مساله باعث تقویت توانایی‌های وی در تحصیل و آینده شغلی خواهد شد. همانطور که پیش‌تر گفتیم، مطالعات نشان داده‌اند که کودکانی که در اتاق مشترک با پدر و مادر خود بخوابند، به صورت میانگین ساعت خواب کم‌تری خواهند داشت و همین مساله می‌تواند روی رشد و تکامل کودک تاثیر منفی بگذارد.
یکی دیگر از مزایای خوابیدن کودک در اتاق شخصی خودش، بهبود صمیمیت و راحتی بین پدر و مادر خواهد بود که همین نکته هم می‌تواند به صورت غیرمستقیم روی کودک تاثیرات مثبتی بگذارد. داشتن محیط مستقل و آزاد برای پدر و مادر به آن‌ها کمک می‌کند تا روابط جنسی منظم خود را حفظ کنند.
شب ادراری کودک یکی از مشکلات و دغدغه‌های والدین است که معمولا پس از سنین ۲ سالگی و از پوشک گرفتن بچه و آموزش توالت ممکن است در برخی از کودکان رخ دهد. کودکانی که دچار شب ادراری هستند، روی مثانه و ادرار خود در طول شب کنترلی ندارند و ممکن است که در طول شب، رخت‌خواب خود را خیس کنند.
چگونه اتاق کودک را جدا کنیم؟
یکی از چالش‌های اصلی در این زمینه، وابستگی کودک به پدر و مادر است. این وابستگی در سنین پایین‌تر کم‌تر بوده و جدا کردن وی کار راحت‌تری خواهد بود. اما اگر سن کودک بالاتر رفته است، ما به شما کمک می‌کنیم تا بتوانید اتاق کودک خود را با شیوه‌ای سالم و راحت جدا کنید.
آماده کردن اتاق خواب
مهم‌ترین نکته، تامین یک فضای مناسب و تمیز همراه با جای خواب راحت و کم‌خطر برای کودک می‌باشد. بهتر است در صورت امکان برای کودک تحت مخصوص و ایمن تهیه شود. همچنین در فضای اتاق اشیا خطرناک مانند قطعات کوچک اسباب بازی، کیسه‌های پلاستیکی، باطری و سوزن را از محیط اتاق جمع کرده و آن را ایمن سازید. اسباب بازی‌های مورد علاقه کودکتان را به اتاق آورده و در معرض دید وی قرار دهید. حفاظ‌های تخت را چک کرده و اطراف محلی که کودک قرار می‌گیرد را از نظر وجود لبه‌های تیز یا سفت بررسی کنید و تا جای ممکن آن‌ها رو بپوشانید. تشکی که برای تخت تهیه کرده‌اید به اندازه تخت باشد و ترجیحا از مواد پلاستیکی که می‌تواند باعث ایجاد حساسیت در کودک شود در آن استفاده نشده باشد.
توضیح دادن به کودک
بهتر است با کودک خود در رابطه با کاری که می‌خواهید انجام دهید صحبت کنید. مطمئنا کودک در هر سنی که باشد ممکن است مقاومت کند. شما باید در برابر مقاومت وی صبور باشید و احساسات وی را درک کنید. جدا کردن اتاق برای کودک بسیار می‌تواند سخت و ترسناک باشد. در نتیجه باید به وی کمک کنید تا با ترس خود کنار آمده و با آن روبرو شود. به هیچ وجه نباید با وی پرخاشگری کنید یا از زور استفاده نمایید. اگر کودکتان سن بالاتری دارد، می‌توانید به وی در مورد مفاهیمی مانند استقلال صحبت کنید و بگویید که این کار در نهایت به نفع خودش بوده و او را شجاع خواهد کرد.
همراهی با کودک تا جای ممکن
با توجه به جدید بودن محیط، بهتر است در چند هفته اول کودک را در هنگام خواب همراهی کنید و مطمئن شوید که به خواب رفته است. می‌توانید این کار را تا مدت‌های طولانی انجام دهید. بهتر است در هنگام خواب، کنار وی نشسته و برایش داستان بخوانید و او را از این نظر که بزرگ شده و دیگر می‌تواند تنها بخوابد تشویق کنید.
برنامه خواب کودک خود را بشناسید
باید توجه داشته باشید که کودکان برنامه خاصی برای خواب دارند و ساعت‌های خوابشان با افراد بزرگسال کمی متفاوت است. استاندارد خواب کودکان طبق پروتکل انجمن AAP، بر اساس سنشان متفاوت بوده و تا سن یک سالگی در طول روز ممکن است تا ۱۶ ساعت نیاز به خواب داشته باشند. این میزان خواب به مرور کاهش پیدا کرده به طوری که نوجوانان تقریبا همانند بالغین می‌خوابند. بنابراین، باید با توجه به سن کودک خود، مطمئن شوید که در طول روز به اندازه کافی از خواب بهره‌مند می‌شود.
اختلال اضطراب جدایی کودک یکی از انواع اختلالات اضطرابی کودک است که هم برای او و هم والدینش مشکلات متعددی را ایجاد می‌کند. آغوش مادر و حضور در کنار والدین و بستگان درجه اول، بهترین و امن‌ترین مکان برای کودک است و کودک شما وقتی در کنارتان است، احساس آرامش می‌کند؛ طبیعی است که با فاصله گرفتن از کودک، این احساس آرامش کاهش پیدا کند و فرزندتان دچار اضطراب شود.
فضای مناسب برای خواب را آماده کنید
باید به صورت منظم، در ساعت‌های خاصی از شب نور خانه و صداهای داخل آن را تا صبح تا حد ممکن کم نمایید. حتی اگر خودتان قرار نیست بخوابید هم بهتر است وانمود کنید که شما نیز در حال آماده شدن برای خواب هستید.
آیا کودکان باید در اتاق‌های جدا از هم بخوابند؟
طبق دستورالعمل‌هایی که وجود دارند، توصیه شده که کودکان با هر جنسیتی می‌توانند تا ۱۰ سالگی در اتاق‌های مشترک با هم بخوابند، حتی اگر ناتنی باشند؛ اما بعد از ۱۰ سالگی کودکان باید اتاق و فضای جدا از خواهر و برادرهایشان داشته باشند. بدیهی‌است که چنین کاری همواره ممکن نبوده و بسیاری از خانواده ها تعداد اتاق‌های منزلشان برای این منظور مناسب نیست.
بنابراین توصیه می‌کنیم که اگر امکان چنین کاری فراهم نبود، بهتر است کودکان خود را بیشتر زیر نظر داشته باشید و با آن‌ها درباره احساساتشان مکالمات شخصی برقرار کنید.
وابستگی کودک به مادر، یکی از جمله مشکلات بسیار مهمی است که برخی از مادران با آن سروکار دارند. معمولا کودکان، تا سن دوسالگی، اغلب اوقات خود را در کنار مادر می‌گذرانند و وابستگی شدیدی به مادر پیدا می‌کنند. در صورتی که کودک مادر خود را نبیند و از او دور باشد، دچار اضطراب می‌شود و در جمع‌هایی که مادرش حضور ندارد، بی‌قراری می‌کند. این اضطراب تا حدی طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
