کاردرمانی جسمی کودک چیست و چه فوایدی دارد؟
کاردرمانی جسمی به کودکانی که اختلالات حرکتی مختلف دارند، کمک میکند تا حرکات خود را اصلاح کنند و تا حد امکان زندگی نرمالی را در پیش بگیرند. برخی از اختلالات روان مثل اوتیسم یا بیش فعالی میتواند مشکلات مختلفی در نوع حرکت کودکان ایجاد کند. همچنین اسپاسم عضلات یا عدم تکامل مراحل رشد حرکتی باعث میشود که کودک بهخوبی و متناسب با سن خود نتواند حرکت کند.
در چنین شرایطی، کاردرمانی جسمی کودک کمک میکند تا کودک شما حرکات خود را اصلاح کند و تا حد بسیار خوبی بهبود پیدا کند. کاردرمانی جسمی کودک شامل تمرینات و حرکات مختلف میشود که کاردرمانگر کودک متناسب با نوع اختلال حرکتی کودک آنها را انتخاب میکند. عمده مراحل و درمان کاردرمانی جسمی کودک در اتاق درمان صورت میپذیرد؛ اما ممکن است کاردرمانگر برخی از حرکات را به عنوان تمرین در خانه به والدین واگذار کند تا تاثیرگذاری آن بیشتر باشد.
کودکان مطابق با سن خودشان باید حرکات به خصوصی انجام دهند. به عنوان مثال، کودک از آغاز ۶ ماهگی، کمکم باید بتواند رو به جلو حرکت کند. تا یک سالگی کودک شما باید بتواند راه برود و این روند ادامه دارد. هرچه سن کودک بیشتر میشود، حرکاتی که میتواند انجام دهد نیز پیشرفتهتر میشود؛ اما همه کودکان این روند را طی نمیکنند.
فلج مغزی، اوتیسم، اختلال بیش فعالی، رفلکسهای غیرطبیعی و … از جمله مواردی است که حرکت کودک شما را با تاخیر یا اختلال روبهرو میکند. در چنین شرایطی لازم است که کودک به کاردرمانگر جسمی کودکان مراجعه کند تا بتواند با انجام تمرینهای مختلف، حرکات خود را اصلاح کند.
نوع تمرینات کودک به نوع اختلال بستگی دارد. به عنوان مثال، برخی از کودکان در انجام حرکات ظریف مشکل دارند و کارهایی مثل بستن دکمه و بند کفش را نمیتوانند انجام بدهند، بسیار سادهتر از تمریناتی است که کودک دچار مشکل فلج مغزی انجام میدهد.
در صورتی که هرگونه مشکل و اختلالی در حرکت و فعالیتهای فیزیکی کودک خود مشاهده کردید یا حس کردید که حرکات کودکتان با هم سن و سالهایش متفاوت است، باید هرچه سریعتر به یک متخصص کاردرمانی جسمی مراجعه کنید. برخی از مشکلات حرکتی کودک را در صورت تشخیص به موقع و سریع میتوانید خیلی زود درمان کنید.
کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهتری کلینیک روانشناسی غرب تهران، امکان برگزاری جلسات کاردرمانی جسمی کودک را در محیطی حرفهای و زیر نظر بهترین متخصصان و کاردرمانگران جسمی کودک دارد. کلینیک روانشناسی برگ سبز، مجهز به اتاق مخصوص کاردرمانی جسمی کودکان است و تجهیزات کاملی برای انجام تمرینات مختلف دارد.
برای درمان چه مشکلاتی باید به کاردرمانگر جسمی کودک مراجعه کرد؟
کاردرمانی جسمی کودک عموما روی مشکلات جسمی و حرکتی کودک تمرکز دارد و جلسات کاردرمانی جسمی کودک با کاردرمانی ذهنی کاملا متفاوت است؛ اگرچه ممکن است برای درمان برخی از اختلالات لازم باشد که کودک هم در جلسات کاردرمانی جسمی و هم کاردرمانی ذهنی شرکت کند.
کاردرمانی جسمی کودک به درمان بسیاری از اختلالات حرکتی کودک کمک میکند. از جمله مواردی که برای درمان آن لازم است به کاردرمانگر جسمی کودک مراجعه کنید، عبارتند از:
- اختلالات تون عضلات
- اسپاسم عضلات
- شلی عضلات
- رفلکسهای پاتولوژیک
- عدم تکامل رشد حرکتی
- کوتاهی اندام
همچنین کودکان مبتلا به برخی از اختلالات روان مثل اوتیسم و بیش فعالی در برخی از موارد دچار مشکلات حرکتی میشوند. در چنین شرایطی نیز نیاز است تا با شرکت در جلسات کاردرمانی جسمی کودک، این اختلالات حرکتی درمان شود.
در برخی از موارد لازم است که کودک در کنار جلسات کاردرمانی جسمی، در جلسات کاردرمانی ذهنی نیز شرکت کند. کار درمانی ذهنی شاخهای از کار درمانی است که به تقویت ارتباط بین ذهن و جسم کمک میکند. کار درمانی ذهنی برای آن دسته از کودکانی که دچار اختلالات روان و رشد حرکتی و فکری هستند، بسیار مناسب است.
چه زمانی به کاردرمانگر جسمی مراجعه کنیم؟
یکی از دغدغههای اصلی والدین در مورد سلامت کودک این است که در چه مواردی نیاز است که به کاردرمانگر جسمی مراجعه کرد. در صورتی که کودک شما دچار مشکلات حرکتی یا تاخیر در حرکت بود و نسبت به هم سن و سالان خود متفاوت بود، لازم است که برای تشخیص اصلی به کاردرمانگر جسمی مراجعه کنید. در حالت کلی، در هر سنی از کودک انتظار میرود که حرکات مشخصی را انجام دهد.
با مقایسه کودک خود با سایر کودکان نیز میتوانید متوجه این تفاوت شوید. در صورت مشاهده هرگونه تفاوت یا شک نسبت به نوع حرکت کودک، در اولین فرصت به یک کاردرمانگر جسمی کودکان مراجعه کنید.
در مورد کودکان مبتلا به اختلال روان مثل اوتیسم، اختلال نقص توجه یا کودکان مبتلا به فلج مغزی نیز در صورت نیاز، پزشک کودک شما را به یک کاردرمانگر جسمی کودک ارجاع میدهد و لازم است در کنار سایر درمانها، جلسات کاردرمانی جسمی را نیز جدی بگیرید.
مراحل رشدی حرکتی کودک
از کودک در هر سنی انجام حرکتهای مختلفی انتظار میرود. در صورتی که کودک مطابق با مراحل رشدی حرکتی پیش نرفت، ممکن است که رشد حرکتی کودک تکامل پیدا نکرده باشد و با توقف رشد حرکتی روبهرو باشیم. در چنین شرایطی بهتر است که حتما به یک متخصص کودک مراجعه کرده و در صورت تشخیص قطعی، در جلسات کاردرمانی جسمی کودک شرکت کنید.
تا ۶ ماهگی کودک، انتظار میرود که کودک بتواند سر و گردن خود را نگه دارد و با تکیه بر دستها بتواند بنشیند. همچنین تا این سن کودک باید بتواند با غلطیدن از مکانی به مکان دیگر برود.
از ۶ ماهگی تا یکسالگی کودک، انتظار میرود که کودک بتواند بدون کمک والدین بنشیند. چهار دستوپا راه برود. با تکیه دادن بر وسایل مختلف روی پا بایستد و چند قدمی نیز بردارد.
از یک سالگی تا یک و نیم سالگی کودک، انتظار داریم که کودک بتواند بهراحتی و بدون کمک دیگران راه برود و قدم بردارد. در این بازه زمانی کودک باید بتواند که از وسایلی مثل صندلی بالا برود یا با کمک نردهها، از پله بالا و پایین برود.
از یک و نیم سالگی تا دو سالگی کودک نیز انتظار داریم که حرکات کودک خیلی سریع و روان باشد و بتواند تعادل خود را حفظ کند. در این سین کودک باید مهارت شوت زدن با پا و پرتاب وسیلهها به سمت جلو را داشته باشد.
موارد بالا تنها بخشی از مهارتهای حرکتی کودک در سنین مختلف بود. در صورتی که کودک شما در هر مرحله از زندگی با تاخیر در انجام هر یک از موارد بالا مواجه شد، لازم است که برای تشخیص قطعی حتما به پزشک و کاردرمانگر جسمی مراجعه کنید. چکاپ مداوم کودک نیز میتواند به این موضوع کمک کند.
اهداف کاردرمانی جسمی کودکان
در جلسات کاردرمانی کودک، با توجه به نوع اختلال کودک، اهداف گوناگونی دنبال میشود و مطابق با آن تمرینات لازم انجام میشود. از جمله اهداف جلسات کاردرمانی جسمی کودک عبارتند از:
- تعدیل توان عضلانی
- جلوگیری از بدشکلیهای مفصلی و یا رفع بدشکلیهای موجود
- تجویز و ساخت آتل یا اسپلینت و یا ارتز مناسب
- تسهیل مراحل رشد و بهبود واکنشهای تعادلی و حفاظتی بدن
- مهار رفلکسهای غیر طبیعی بدن درمانجو
- ارائهی مشاوره به والدین در رابطه با وضعیتهای صحیح و جلوگیری از الگوهای غلط و ارائه الگوهای درمان در منزل
- اعمال کشش روی عضلات کوتاه قبل از اقدام به جراحی
- آموزش مهارت های روزمره زندگی (ADL)