چگونه با کودکان درباره طلاق صحبت کنیم؟
طلاق و جدایی، بدون شک یکی از تجربههای تلخ و ناراحتکننده زندگی هر فردی به شمار میروند؛ اما چیزی که این موضوع را سختتر و چالشبرانگیزتر میکند، صحبت از طلاق با کودکان است. زوجهایی که با داشتن یک یا چند فرزند، تصمیم به طلاق میگیرند، با چالش بزرگی روبهروی خود مواجه میشوند. معمولا کودکان، به خصوص در سنین پایینتر، درک درستی درباره طلاق ندارند و این موضوع میتواند آسیب بسیار جدی به آنها وارد کند.
یکی از بزرگترین دغدغههای زوجهای در حال جدایی، صبحت درباره طلاق با کودک است. طلاق والدین میتواند برای کودک بسیار آسیبزا و ناراحتکننده باشد و این موضوع زندگی کودک را تحت تاثیر قرار میدهد؛ پس بهتر است برای جلوگیری از آسیبهای بیشتر و جدیتر به کودک، قبل از طلاق او را برای این شرایط جدید آماده کنید و درباره طلاق و جدایی خود با کودک صحبت کنید؛ اما بسیار مهم است که این کار را به شیوهای صحیح و اصولی انجام دهید تا کودک بتواند بهخوبی آن را درک کند و احساس منفی نسبت به هیچکدام از والدین خود پیدا نکند.
چگونه باید با کودک درباره طلاق و جدایی صحبت کرد و او را برای چنین شرایطی آماده کرد؟ چه کارهایی میتوان انجام داد تا کودک کمترین تاثیر منفی را از طلاق والدین خود بگیرد؟ نحوه صحیح صحبت کردن درباره طلاق با کودک چگونه است؟ چگونه با کودک درباره جدایی و طلاق صحبت کنیم؟ اینها سوالاتی است که تصمیم داریم در این نوشته از کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، درباره آن صحبت کنیم. اگر شما هم جزو آن دسته از والدین دغدغهمند هستید و در شرف طلاق و جدایی هستید؛ اما نمیدانید که این موضوع را چگونه با کودک خود مطرح کنید، پیشنهاد میکنیم که در ادامه این نوشته با ما همراه باشید.
طلاق موضوع بسیار مهمی است که روی زندگی کودک بسیار تاثیرگذار است؛ از این رو روانشناسان کودک و متخصصان این حوزه همواره پیشنهاد کردهاند که بعد از طلاق و جدایی والدین، بهتر است که کودک در جلسات مشاوره و روانشناسی کودک شرکت کند تا به کمک یک درمانگر ماهر، روی احساسات و افکار خود تسلط پیدا کند و بتواند این دوره را بهخوبی سپری کند و کمکم طلاق و جدایی والدین خود را بپذیرد. همچنین توصیه میشود که والدین قبل از طلاق گرفتن، با کمک مشورتهای تخصصی روانشناس کودک، این موضوع را حتما با کودک مطرح کنند. کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین مرکز روانشناسی و روان درمانی غرب تهران، امکان برگزاری جلسات مشاوره و روانشناسی کودک را زیر نظر بهترین متخصصان این حوزه فراهم کرده است. شما میتوانید از طریق لینک زیر برای شرکت در جلسات وقت رزرو کنید.
نحوه صحیح صحبت درباره طلاق با کودک
یکی از بزرگترین چالشهایی که پیش روی زوجهایی که قرار است طلاق بگیرند، وجود دارد، صحبت درباره طلاق با کودک، به خصوص کودک خردسال و نوجوان است. با توجه به حساس بودن سن نوجوانی و تاثیری که طلاق و جدایی والدین میتواند روی زندگی او بگذارد، بهتر است که پیش از آن، کودک را برای مواجهه با طلاق پدر و مادر آگاه کنید. در ادامه، برخی از تکنیکها برای صحبت درباره طلاق با کودکان را با هم مرور میکنیم:
توضیح به زبان ساده و در حد فهم کودک
با توجه به سنی که کودک شما قرار دارد، لازم است که طلاق را برای او توضیح دهید. اکثر کودکان، به خصوص کودکان زیر 7 سال، با واژه طلاق بیگانهاند و مهم نیست که چقدر در زندگی شما و همسرتان با هم اختلاف دارید، اما تا زمانی که کودک هر دوی شما را در خانه و کنار هم میبیند، برایش فرقی نمیکند. پس بهتر است که ابتدا با زبانی نزدیک به سطح فهم کودک، طلاق را برای او توضیح دهید تا کودک با معقوله طلاق آشنا شود.
احساس اطمینان و آرامش
طلاق والدین میتواند باعث بروز احساساتی مثل سردرگمی و ترس در کودک شود. به او این اطمینان را دهید که پس از طلاق نیز، همچنان هر دوی شما او را دوست خواهید داشت. همچنین بهتر است که کودک را از سردرگمیهای آینده نجات دهید و قبل از طلاق برای او درباره شرایط جدیدی که بعد از طلاق والدین تجربه میکند، توضیح دهید. به عنوان مثال، کودک را برای زندگی در یک خانه و مکان جدید یا زندگی در دو خانه، خانه پدر و خانه مادر، آماده کنید و زودتر اطلاعاتی درباره این موضوع به کودک خود بدهید. مثلاً میتوانید برایش توضیح دهید که مادر یا پدر دیگر در خانه زندگی نخواهند کرد و او مدتی را در خانهی «قدیمیاش» و همچنین در خانهی جدیدی با پدر یا مادری که از خانه میرود میگذراند. مهمترین پیامی که فرزندتان باید بگیرد این است که هر چیزی پیش بیاید، از او مراقبت میشود و دوستش دارند.
انتخاب زمان درست
برای دادن خبر طلاق و جدایی خود به کودک، حتما زمان مناسبی را انتخاب کنید. این موضوع را زمانی با کودک خود مطرح کنید که تصمیم نهایی خود را گرفتهاید و همه چیز مشخص شده است. گاها ممکن است که شما در پروسه طلاق قرار بگیرید، اما در میان راه تصمیمتان عوض شود. زودتر خبر دادن به کودک تنها باعث اضطراب و استرس بیشتر او میشود.
فرزندپروری و تربیت فرزدان، از اهمیت بسیار ویژهای برای والدین برخوردار است. برای آن که کودکمان در آینده بتواند مفید واقع شود و نیازهای خود را در جامعه رفع کند، لازم است که از همان دوران کودکی او را آماده کنیم و بهگونهای تربیت کنیم که بتواند از عهده مسئولیتهای بزرگتر آینده بربیاید.
خبر دادن در کنار هم به صورت همزمان
مهم نیست که شما و همسرتان چقدر با هم مشکل دارید، بهتر است که خبر طلاق و جداییتان را با هم و در کنار هم به فرزندتان بدهید. این کار از سردرگمی کودک جلوگیری میکند، زیرا کودک فقط یک روایت از ماجرا را میشنود و نه چند روایت احتمالاً متناقض را و این پیام را میگیرد که این یک تصمیم متقابل بوده است.
اطمینان از این که او مقصر نیست
کودکان در سنین پایینتر، ممکن است خود را مقصر طلاق و جدایی والدین بدانند؛ مثلا تصور کنند که چون آنها اتاقشان را مرتب نکردهاند یا در مدرسه عملکرد خوبی نداشتهاند، باعث بحث و مشاجره و سپس طلاق والدین شدهاند. بسیار مهم است که این اطمینان را به فرزند خود بدهید که او هیچ تقصیری ندارد. به او به صورت واضح و روشن بگویید که طلاق یک تصمیم بزرگسالانه است و این موضوع هیچ ارتباطی به او ندارد.
سرزنش یکدیگر ممنوع
یکی از اشتباهاتی که والدین بعد از طلاق انجام میدهند، جلوی فرزند شروع به سرزنش یکدیگر و انداختن تقصیرها گردن هم میکنند. مهم نیست که شما چقدر با همسرتان مشکل دارید یا از او متنفر هستید، به هیچ عنوان نباید مقابل کودک شروع به سرزنش همسرتان بکنید.
اگرچه شما با همسرتان مشکل دارید، اما همسر شما همچنان در نقش یک والد مهربان و فداکار در ذهن فرزندتان وجود دارد و فرزندتان به او تکیه میکند. از طرف دیگر، سرزنش کردن یکدیگر، تنها باعث گیجتر و آشفتهتر شدن کودک میشود.
افت تحصیلی کودک از جمله دلایلی است که میتواند باعث نگرانی والدین و معلمهای کودک شود. از گذشته تا کنون، افت تحصیلی کودک به یکی از اصلیترین چالشهای دوران مدرسه تبدیل شده بود و پس از دوران همهگیری کرونا و نبود شرایط مناسب برای آموزش و آموزش مجازی، بسیاری از کودکان دچار افت تحصیلی شدهاند و انگیزه کافی برای تحصیل و درسخواندن ندارد. از همین رو، نگرانی والدین روز به روز بیشتر میشود و نیازمند است که فکری به حال این موضوع کرد.
ایجاد ثبات
بسیار مهم است که بعد از طلاق و جدایی شما، کودکتان همچنان در زندگی ثبات داشته باشد و فعالیتهای گذشته را بهخوبی قبل انجام دهد. اگر کودکتان در کلاس آموزشی یا هنری شرکت میکرد، بهتر است که بعد از جدایی شما همچنان روتین او حفظ شود و کودک پیش هر کدام از شما که ماند، این فعالیتها را ادامه دهد. همچنین بسیار مهم است که کودک در طول شبانه روز سه وعده غذای گرم و خانگی داشته باشد و مانند سابق غدا را در کنار شما بخورد. علاوه بر این موارد، به کودک اطمینان دهید که در خانه هر دوی شما، اتاق، تخت و فضای شخصی خود را خواهد داشت و هر دو خانه، خانه اوست و شما با آغوشی باز او را پذیرا هستید.
کمک از روانشناس کودک و مشاور خانواده
در نهایت، بهتر است که برای جلوگیری از هرگونه آسیب احتمالی بعد از طلاق برای فرزندتان، حتما این موضوع را با یک مشاور خانواده و روانشناس کودک مطرح کنید و از راهکارها و پیشنهادهای او برای ثبات بیشتر زندگی کودک و همچنین کمک به درک بهتر این موضوع برای کودک استفاده کنید.
انتخاب روانشناس کودک همواره با چالشهای بسیار زیادی برای والدین همراه است؛ قطعا زمانی که احساس میکنیم کودکمان نیاز به مشاوره و روانشناس کودک دارد، میخواهیم که بهترین روانشناس را برای او انتخاب کنیم تا کودک بتواند بهخوبی با او ارتباط بگیرد و روانشناس نیز بتواند با مهارت بالا و تجربهای که دارد، در حل مشکل کودک به او کمک کند.
