۱۰ نشانه اصلی کمال گرایی
کمال گرایی یکی از مشکلات و اختلالات شخصیتی است که می‌تواند تاثیرات منفی زیادی روی زندگی فرد داشته باشد و فرد را در زندگی با چالش‌های گوناگونی مواجه کند و انرژی زیادی از فرد بگیرد. اگرچه کمال گرایی یک ویژگی منفی است، با این حال، متاسفانه بسیاری از افراد از آن به عنوان یک ویژگی شخصیتی مثبت یاد می‌کنند و تصور می‌کنند که فرد کمال گرا همواره بهترین کارها را از خود ارائه می‌دهد و موفق می‌شود.
افراد کمال گرا استانداردهای بسیار بالا و غیرواقعی در ذهن خود دارند و هر کاری را مطابق با آن استانداردها انجام می‌دهند. زمانی که بتوانند به این استانداردهای ذهنی خود برسند، از خود راضی می‌شوند و احساس موفقیت می‌کنند و در صورتی که نتوانند کارها را دقیقا مطابق استانداردهای ذهنی بالای خود پیش ببرند، احساس ناراحتی و شکست می‌کنند.
افراد کمال گرا عموما انرژی و وقت زیادی را صرف دستیابی به خواسته‌های خود می‌کنند و در صورتی که احساس کنند که کاری را با کیفیت مورد نظر نمی‌توانند انجام دهند، به طور کلی از انجام آن کار دست می‌کشند و دیگر ادامه نمی‌دهند. همین موضوع باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی در زندگی آن‌ها می‌شود.
معمولا افرادی که دچار کمالگرایی هستند، خود به این موضوع خیلی آگاه نیستند و همواره احساس می‌کنند که به قدر کافی خوب نیستند. کمال گرایی علائم مختلفی دارد که در هر فرد می‌تواند با نشانه‌های خاصی بروز پیدا کند؛ با این حال، برخی از نشانه های کمال گرایی در بین افراد مختلف مشترک است و به شما در تشخیص این اختلال کمک می‌کند.
با شناخت دقیق نشانه های کمال گرایی می‌توانیم این اختلال را خیلی سریع‌تر در خود و نزدیکانمان تشخیص دهیم تا هرچه سریع‌تر برای درمان و غلبه بر کمال گرایی اقدام کنیم و اثرات منفی این اختلال را در زندگی خود کمرنگ کنیم.
در این نوشته از کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، قصد داریم درباره ۱۰ نشانه اصلی کمال گرایی صحبت کنیم و علائم کمال گرایی را با هم بررسی کنیم و در نهایت، روش‌ها و راهکارهایی که به غلبه بر کمالگرایی و درمان کمال گرایی کمک می‌کند را معرفی کنیم. اگر شما هم، خود یا یکی از اطرافیانتان دچار کمال گرایی است، توصیه می‌کنیم که در ادامه این نوشته با ما همراه باشید و با علائم کمال گرایی آشنا شوید.
کمال گرایی یکی از ویژگی‌های شخصیتی منفی است که تاثیرات منفی زیادی روی زندگی شخصی و اجتماعی فرد می‌گذارد. فرد مبتلا به کمال گرایی، عموما استانداردهای بسیار بالایی برای کارهای خود دارد و معمولا برای انجام کارهای مختلف، انرژی زیادی را صرف می‌کند. مراجعه به روانشناس می‌تواند کمک زیادی به درمان کمال گرایی و غلبه بر آن کند. روانشناس به شما تکنیک‌ها و روش‌های مختلفی را برای غلبه بر کمال گرایی و داشتن استانداردهای واقع‌گرایانه‌تر آموزش می‌دهد و با تمرین می‌توانید این مشکل را در خود رفع کنید. کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین مرکز روانشناسی غرب تهران، امکان برگزاری جلسات روانشناسی و روان درمانی را زیر نظر بهترین متخصصان این حوزه برای شما فراهم کرده است. شما می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره جلسات روانشناسی در کلینیک روانشناسی برگ سبز و همچنین رزرو وقت روانشناسی در این مجموعه، از طریق لینک زیر اقدام کنید.
کمال گرایی چیست؟
پیش از آن که به سراغ نشانه های اصلی کمال گرایی برویم، بهتر است که با مفهموم آن آشنا شویم. اگر بخواهیم کمال گرایی را به صورت ساده تعریف کنیم، کمال گرایی داشتن معیارها و خواسته‌های غیرواقعی به شکلی که تقریبا رسیدن به آن غیرممکن یا بسیار سخت باشد و زمانی که فرد به این دسته از خواسته‌های خود نمی‌رسد، خود را به شدت سرزنش می‌کند و دچار شرم می‌شود.
کمال گرایی باعث می‌شود که فرد به دلیل ترس از شکست و نرسیدن به خواسته‌ها، دست از تلاش کردن بردارد؛ یعنی، فرد کمال گرا اگر احساس کند که به آن حد از استانداردهای بالا و غیرواقعی نمی‌رسد، حتی برای انجام کارها تلاشی هم نمی‌کند.
کمال گرایی زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث عقب‌نشینی از خواسته‌های فردی می‌شود. همچنین، افرادی که دچار کمال گرایی هستند، خود را بسیار سرزنش می‌کنند و از شرایط خود راضی نیستند؛ حتی در صورتی که از نظر جامعه فرد موفقی شناخته شوند. معمولا افراد کمال گرا پس از مدتی دچار اختلالات دیگر مثل افسردگی و اضطراب نیز می‌شوند.
کمال گرایی یکی از اختلالات روانشناختی است که متاسفانه بسیاری از افراد آن را به عنوان یک اختلال شناسایی نمی‌کنند و به چشم یک ویژگی مثبت به آن نگاه می‌کنند؛ اما باید گفت که کمال گرایی یکی از اختلالات بسیار مهم است که می‌تواند تاثیر بسیار زیادی روی زندگی فرد داشته باشد. کمال گرایی اگرچه در ابتدا می‌تواند به عنوان یک انگیزه برای رسیدن به موفقت شناسایی شود، اما این تنها وجه مثبت کمال گرایی است و باید گفت که کمال گرایی می‌تواند تاثیرات بسیار مخربی روی زندگی فرد داشته باشد و حتی او را دچار افسردگی و اضطراب کند.
نشانه های اصلی کمال گرایی
تشخیص کمال گرایی در افراد معمولا دشوار است و این موضوع در هر فردی می‌تواند به‌گونه‌ای خاص جلوه کند. به عنوان مثال، ممکن است که فرد در زمینه‌های تحصیلی و درسی دچار کمال گرایی باشد و در دیگر جنبه‌های زندگی معمولی رفتار کند. علاوه بر این، معمولا علائم کمال گرایی با ویژگی‌های افراد موفق اشتباه گرفته می‌شود. در ادامه ۱۰ نشانه اصلی کمال گرایی را با هم بررسی می‌کنیم:
همه یا هیچ
یکی از ویژگی‌های بارز افراد کمال گرا، تفکر همه یا هیچ است. افراد موفق و افراد کمال گرا هر دو اهداف عالی را برای موفقیت خود ترسیم می‌کند؛ اما یک تفاوت اساسی با یکدیگر دارند. افراد موفق حتی اگر به بخشی از اهداف خود نیز برسند، راضی خواهند شد و برای رسیدن به آن تلاش می‌کنند؛ با این حال، افراد کمال گرا اگر احساس کنند که به اهداف عالی و استانداردهای بالای خود نمی‌رسند، دست از تلاش کشیدن برمی‌دارند.
انتقادگر
افراد کمال گرا عموما بسیار انتقادگر هستند و از خود یا حتی دیگران، انتقاد می‌کنند. کمال گراها معمولا اشتباهات و نواقص را می‌بینند و بسیار از آن انتقاد می‌کنند. معمولا افراد کمال گرا، در صورت شکست خوردن، خود و افراد گروه را بسیار سرزنش می‌کنند.
افرادی که کمال گرایی افراطی دارند و از دیگران نیز انتظار برخورد کمالگرایانه دارند، معمولا در کارهای گروهی موفق عمل نمی‌کنند و دیگران تمایل به همکاری با این دسته افراد ندارند؛ زیرا یکسره در حال انتقاد از خود و گروه هستند.
کمال گرایی می‌تواند بسیاری از موقعیت‌های خوب زندگی شما را از بین ببرد و تاثیرات منفی زیادی روی زندگی اجتماعی، کاری، تحصیلی و … شما داشته باشد. شاید در ابتدا کمال گرایی مثبت و سازنده به نظر برسد، اما باید بدانید که کمال گرایی اثرات بسیار مخرب و منفی روی زندگی شما دارد. فرد مبتلا به کمال گرایی ممکن است از ترس شکست و دست پیدا نکردن به استانداردها، کار را هرگز شروع نکند؛ همچنین این افراد انرژی زیادی را صرف انجام کارها و رسیدن به موفقیت مطلوب می‌کنند؛ از این رو در اغلب موارد دچار مشکلات روحی دیگر مثل افسردگی و اضطراب فراگیر می‌شوند.
ترس از شکست
افراد کمال گرا معمولا دچار ترس از شکست می‌شوند. همانطور که گفتیم، کمالگراها همواره سعی می‌کنند که به همه اهداف خود برسند و از آن جایی که اهداف غیرواقعی و غیرقابل دستیابی برای خود تعریف می‌کنند، همواره دچار ترس از شکست می‌شوند و اضطراب ترس زیادی از نرسیدن به اهداف خود دارند؛ تا جایی که ممکن است این اضطراب مانع از تلاش کردن شود.
یکی از مواردی که مانع موفقیت برای افراد کمال گرا محسوب می‌شود، ترس از شکست است. ترس از شکست یکی از موانع بزرگ رسیدن به موفقیت است. بسیاری از افراد تنها به دلیل ترسی که از شکست خوردن و موفق نشدن دارند، هیچگاه اقدام به انجام کاری نمی‌کنند و انجام کارها را به تعویق می‌اندازند. معمولا افرادی که دیدگاه صفر و یکی نسبت به کارها دارند، دچار ترس از شکست می‌شوند. برای این دسته از افراد، یا موفقیت معنی دارد یا شکست. این دسته از افراد، شکست را پایان کار خود می‌دانند؛ در صورتی که شکست می‌تواند به منزله پیروزی در آینده باشد. معمولا افراد از شکست‌های خود درس می‌گیرند و در آینده آن‌ها را جبران می‌کنند.
داشتن استانداردهای غیرواقعی
یکی از نشانه‌های بارز افراد کمال گرا، داشتن استانداردهای غیرواقعی و اهداف غیرقابل تحقق است. معمولا افراد کمال گرا، اهداف خود را به صورت غیرمعقول تعیین می‌کنند که امکان دستیابی به آن‌ها یا غیرممکن یا بسیار دشوار است. همین موضوع باعث می‌شود که بسیاری از افراد کمال گرا، حتی اقدام به شروع کاری نکنند؛ زیرا می‌دانند که در نهایت به اهداف خود نمی‌رسند.
تمرکز روی نتیجه
افراد کمال گرا معمولا تنها روی نتیجه کار خود تمرکز می‌کنند و تنها نتیجه را می‌بینند؛ این به این معنی است که در صورتی که در رسیدن به هدف و نتیجه نهایی شکست بخورند، حس می‌کنند که چیزی به دست نیاورده‌اند و احساس سرخوردگی دارند؛ در صورتی که افراد موفق حتی اگر شکست بخورند، به مسیری که طی کرده‌اند و تجربیاتی که بدست آورده‌اند نیز توجه دارند.
احساس افسردگی
همانطور که پیش‌تر نیز به آن اشاره کردیم، کمال گرایی می‌تواند به مرور باعث بروز اختلالات روان دیگر نیز در فرد شود. یکی از این اختلالات روان که معمولا افراد کمال گرا به آن دچار می‌شوند، افسردگی است. زمانی که انتظارات افراد کمال گرا برطرف نشود، آن‌ها احساس غم و ناراحتی زیادی دارند و خود را سرزنش می‌کنند. همین موضوع به مرور می‌تواند باعث بروز افسردگی در این دسته از افراد شود.
اضطراب زیاد
اضطراب یکی دیگر از اختلالات روان است که معمولا افراد کمال گرا دچار آن می‌شود. کمال گرایی باعث می‌شود که شما برای رسیدن به اهدافتان همواره انرژی زیاد و مضاعفی را صرف کنید و از شکست خوردن بترسید. همین موضوع باعث ایجاد استرس و اضطراب زیاد در حین انجام کار می‌شود که خود مشکلات متعددی را برای این دسته از افراد به وجود می‌آورد.
انتقاد ناپذیری و حالت تدافعی
اگرچه کمال گراها بیشتر از هر فرد دیگری از دیگران انتقاد می‌کنند، اما این دسته از افراد به هیچ عنوان آماده پذیرش انتقاد از سمت دیگران را ندارند و با شنیدن کوچکترین انتقادی، در حالت تدافعی خود می‌روند و با آن مقابله می‌کنند.
اهمال کاری
اگرچه ممکن است که اهمال کاری و کمال گرایی کاملا متناقص به نظر برسند، اما جالب است بدانید که معمولا افراد کمال گرا به سراغ اهمال کاری می‌روند. از آن جایی که دسترسی به استانداردهای غیرواقعی افراد کمال گرا بسیار دشوار است، پس از مدتی این دسته از افراد تصمیم می‌گیرند که هیچ کاری انجام ندهند و به اهمال کاری رو بیاورند؛ زیرا در نهایت نیز کارها مطابق با خواسته‌های آن‌ها پیش نخواهد رفت.
عزت نفس پایین
افراد کمال گرا معمولا از عزت نفس پایینی برخوردارند؛ زیرا به طور مداوم در حال سرزنش خود هستند و در مواقع شکست خوردن، با خود بسیار سختگیر هستند. همه این عوامل باعث می‌شود که این دسته از افراد معمولا عزت نفس پایینی داشته باشند و خود را باور نداشته باشند.
تقویت عزت نفس یکی از دغدغه‌های اصلی والدین است. معمولا والدین دوست دارند که فرزندشان عزت نفس بالایی داشته باشد و خود را همان گونه که هست، دوست بدارد. معمولا کودکانی که عزت نفس بالایی دارند، از رفتار منفی دیگران کمتر تاثیر می‌پذیرند و خود و ارزش‌های خود را باور دارند. کودکان و نوجوانانی که عزت نفس بالاتری دارند، کمتر دچار مسائل و مشکلاتی مثل اعتیاد می‌شوند و نه گفتن برای آن‌ها آسان‌تر است.
