پرخوری عصبی و روشهای درمان آن
پرخوری عصبی علاوه بر اینکه میتواند باعث بروز اضافه وزن در فرد شود و سلامت فیزیکی او را به شدت تحت تاثیر قرار دهد، تاثیر بسیار زیادی نیز روی روان و سلامت روحی افراد دارد. نوجوانان دارای پرخوری عصبی، عموما از جمع دوستان خود دور میشوند و به انزوا رو میآورد. اغلب افراد مبتلا به پرخوری عصبی به دلیل اضافه وزن و شکل بدنشان اعتماد به نفس پایینی دارند و به ندرت در جمع دوستان حضور پیدا میکنند.
خوشبختانه پرخوری عصبی از آن دسته اختلالات روان به شمار میرود که به راحتی درمان میشوند و با چند جلسه مشاوره و پیگیری روند درمان، شما میتوانید روی آن کنترل داشته باشید؛ نکته مهم در مورد پرخوری عصبی، تشخیص زود هنگام آن است. اگر شما بتوانید پرخوری عصبی را در خود یا اطرافیانتان به سرعت تشخیص دهید، روند درمان پرخوری عصبی نیز به سرعت پیش میرود و این اختلال عوارض جانبی کمتری برای شما خواهد داشت.
در این مقاله قصد داریم در مورد اختلال پرخوری عصبی و روش های درمان پرخوری عصبی صحبت کنیم. اگر شما هم این عارضه را در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردهاید، پیشنهاد میکنیم تا در ادامه با ما همراه باشید و با نشانه های پرخوری عصبی و تکنیک های متفاوت درمان پرخوری عصبی آشنا شوید.
کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، دارای متخصصان و درمانگران حرفهای و باتجربه در زمینه درمان پرخوری عصبی است. درمانگران ما، در کلینیک روانشناسی برگ سبز، به شما کمک میکنند تا هرچه سریعتر روی پرخوری عصبی خود کنترل داشته باشید.
پرخوری عصبی چیست؟
پرخوری عصبی یا بولیمیا یکی از اختلالات رایج خوردن است. افراد مبتلا به پرخوری عصبی اشتیاق زیادی برای خوردن غذا دارند و کنترلی روی این موضوع ندارند. فرد مبتلا به پرخوری عصبی، ناگهان احساس گرسنگی میکند و شروع به خوردن حجم زیادی از غذا و تنقلات میکند. سپس بلافاصله پس از خوردن، احساس عذاب وجدان و شرم میکند و به دنبال جبران آن است.
معمولا افراد مبتلا به پرخوری عصبی، به دنبال از بین بردن کالری اضافی از طریق راههای ناسالم هستند. به عنوان مثال آن ها بلافاصله بعد از خوردن، خود را وادار به استفراغ میکنند یا از مکملهای کاهش وزن به صورت غیراصولی استفاده میکنند. برخی از آنها نیز به سراغ رژیمهای سنگین و ناسالم میروند و همین رژیمهای ناگهانی، ولع آنها را برای خوردن بیشتر میکند و این چرخه ناسالم ادامه پیدا میکند.
همه ما ممکن است که گاهی اوقات نیاز به خوردن بیشتر از حالت معمول داشته باشیم. به عنوان مثال وقتی ناراحتیم یا زیادی خوشحال هستیم ممکن است غذای بیشتری بخوریم یا در تعطیلات تصمیم بگیریم تنقلات بیشتری را مصرف کنیم؛ اما باید توجه داشته باشید که این موضوع جزو پرخوری عصبی دستهبندی نمیشود. در پرخوری عصبی فرد مبتلا هیچ کنترل و اختیاری روی خوراک خود ندارد و به دنبال این است که تا حد امکان و در سریعترین زمان ممکن غذا بخورد.
پرخوری عصبی میتواند سلامت فیزیکی شما را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اضافه وزن یکی از عوارض مهم و جدی پرخوری عصبی است. علاوه بر سلامت فیزیکی، پرخوری عصبی روی سلامت روان شما نیز بسیار تاثیرگذار است. افراد دارای پرخوری عصبی روی وزن و فرم بدن خود بسیار حساس هستند و همواره مشغول سرزنش خود برای وزن و غذا خوردن زیاد هستند. این افراد رضایتی از خود ندارند و اعتماد به نفس پایینی دارند و این موضوع باعث میشود که از حضور در جمعها خودداری کنند و به مرور به انزوا رو میآورند؛ در موارد شدیدتر، فرد مبتلا به پرخوری عصبی ممکن است دچار افسردگی شود.
کمال گرایی یکی از اختلالات روانشناختی است که تاثیر بسیار زیادی روی زندگی فرد دارد. افراد مبتلا به کمال گرایی، استاندارد بالا و غیرواقعی برای کارها و اهداف خود تعیین میکنند و در صورت برآورده نشدن انتظاراتشان دچار خودسرزنشی میشوند.
علائم پرخوری عصبی
هر پرخوریای به عنوان پرخوری عصبی شناسایی نمیشود. پرخوری عصبی نشانههای خاص خود را دارد و باید توسط روانشناس متخصص تشخیص داده شود و روند درمان پرخوری عصبی آغاز شود. در ادامه برخی از رایجترین نشانه های پرخوری عصبی را بررسی میکنیم. اگر هر یک از این نشانهها را حداقل یک بار در هفته و به مدت سه ماه در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، به احتمال زیاد شما دچار پرخوری عصبی شدهاید و بهتر است برای درمان پرخوری عصبی هرچه سریعتر اقدام کنید.
- بررسی وسواسگونه شکل بدن و وزن
- ترس و نگرانی از افزایش وزن
- دورههای مکرر خوردن مقدار زیادی غذا در یک وعده
- عدم کنترل روی غذا خوردن
- اجبار به استفراغ یا ورزش سنگین پس از خوردن غذا
- استفاده از ملینها و قرصهای رژیم درمانی بدون تجویز پزشک
- روزه گرفتن و پرهیز از خوردن غذا به صورت افراطی
ما در کلینیک روانشناسی برگ سبز این افتخار را داریم تا در کنار سرشناسان و متخصصان علم روانشناسی باشیم و در کنار یکدیگر به شما مراجعین عزیز خدمت کنیم.
عوامل تاثیرگذار روی پرخوری عصبی
بررسیها نشان میدهد که زنان و دختران بیشتر از مردان و پسران به پرخوری عصبی مبتلا میشوند. همچنین شیوع پرخوری عصبی در اواخر نوجوانی و اوایل بزرگسالی بسیار شایعتر است. علاوه بر این، افرادی که یکی از اعضای خانواده آنها، مثل پدر، مادر، خواهر یا برادر مبتلا به اختلال پرخوری عصبی باشد احتمال ابتلای آنها به پرخوری عصبی بالاتر میرود.
مسائل عاطفی و روانی نیز روی پرخوری عصبی تاثیرگذار است. به عنوان مثال افراد دارای اختلالات روانشناختی مثل افسردگی و اضطراب، بیشتر دچار پرخوری عصبی میشوند. همچنین افرادی که به صورت وسواسگونهای وزن خود را کنترل میکنند و مدت زمان زیادی را رژیم میگیرند، بیشتر در معرض ابتلا به پرخوری عصبی قرار میگیرند.
افسردگی شایعترین بیماری روانی در جهان شناخته میشود. فرد مبتلا به افسردگی، به صورت مداوم احساس غم و اندوه میکند و علاقه خود را نسبت به همه چیز از دست میدهد.
درمان پرخوری عصبی
پرخوری عصبی در اغلب موارد ریشه روحی و روانشناختی دارد؛ از این رو برای درمان این اختلال در ابتدا باید نوع پرخوری عصبی و علت به وجود آمدن آن در فرد را بررسی کرد. با توجه به نوع پرخوری عصبی، از روشهای درمانی متفاوتی برای درمان پرخوری عصبی میتوان استفاده کرد. در ادامه برخی از متداولترین تکنیک های درمانی پرخوری عصبی را بررسی میکنیم:
مراجعه به روانشناس
از آن جایی که پرخوری عصبی در اغلب موارد به عنوان عوارض جانبی یکی از اختلالات روانشناختی مثل افسردگی شناخته میشود، مراجعه به روانشناس میتواند کمک بزرگی به درمان پرخوری عصبی کند. در جلسات روانشناختی، در ابتدا درمانگر به دنبال کشف ریشه پرخوری عصبی در فرد است.
سپس با آموزش تکنیکهای عملی برای کنترل اشتها و جلوگیری از پرخوری به فرد، روانشناس به دنبال درمان پرخوری عصبی است. اگر فرد علاوه بر پرخوری عصبی، مبتلا به اختلالات روانشناختی دیگر مثل افسردگی یا اضطراب نیز بود، درمانگر در کنار درمان پرخوری عصبی، به درمان این اختلالات نیز میپردازد.
رژیم درمانی
یکی از درمانهای مکمل برای درمان پرخوری عصبی، رژیم درمانی است. رژیم درمانی توسط متخصص تغذیه انجام میشود. در اغلب موارد، روانشناس فرد مبتلا به افسردگی را به یک متخصص تغذیه ارجاع میدهد تا در کنار جلسات روانشناسی، رژیم درمانی نیز شروع شود.
در رژیم درمانی، متخصص تغذیه با توجه به وزن و وضعیت بدنی فرد، برنامه غذایی مناسبی را برای فرد مبتلا به پرخوری عصبی تنظیم میکند. این برنامه طوری تنظیم میشود که فرد علاوه بر دریافت مواد غذایی مورد نیاز در روز، احساس گرسنگی و میل شدید به غذا نیز نداشته باشد.
گروه درمانی
یکی از تکینکهای جدید و موفق در زمینه درمان پرخوری عصبی، گروه درمانی است. در روش گروه درمانی، افراد دارای پرخوری عصبی در جلسات مخصوص گروه درمانی دور هم جمع میشوند و تجربیات و احساسات خود را در این باره به اشتراک میگذارند. در طول جلسه، یک روانشناس یا مشاور نیز حضور دارد و وظیفه هدایت این جلسات را به عهده دارد.
از آن جایی که اغلب افراد مبتلا به پرخوری عصبی، از حضور در جمعها خودداری میکنند، گروه درمانی یک تکنیک مناسب برای درمان پرخوری عصبی به شمار میآید و به افراد مبتلا به پرخوری عصبی کمک میکند تا دوباره در اجتماع حضور یابند.
تحریک الکتریکی مغز (tDCS)
اگر فرد مبتلا به پرخوری عصبی، نسبت به هر یک از روش های درمان پرخوری عصبی از خود مقاومت نشان دهد، معمولا روانشناس او را به یک نوروتراپیست ارجاع میدهد تا جلسات tDCS را شروع کنند. یکی از علل بروز پرخوری عصبی در فرد، سیگنالهای عصبی از سمت مغز است که باعث گرسنگی ناگهانی و میل شدید نسبت به غذا میشود.
اگر بتوانیم این سیگنالها را کاهش دهیم، میتوانیم پرخوری عصبی در فرد را نیز کنترل کنیم. تحریک الکتریکی مغز یا tDCS یکی از روشهای نوروتراپی است که در آن به دنبال ایجاد تغییر در ساختار سیگنالهای ارسالی از طرف مغز هستیم.
در روش tDCS، با وارد کردن یک شوک الکتریکی کوچک به مغز، در حد یک میلی آمپر، تغییری در ساختار سیگنالهای مغز به وجود آورده و سیگنالهای عصبی را اصلاح میکنیم. این روش جزو روشهای غیرتهاجمی به شمار میرود و هیچگونه عوارض جانبی برای بیمار به همراه نخواهد داشت.
با اصلاح سیگنالهای مغزی، فرد مبتلا به پرخوری عصبی دیگر مانند گذشته میل به خوردن نخواهد داشت و اشتهای فرد تا میزان قابل توجهی کاهش مییابد.
tDCS یکی از روشهای نوین درمانی به شمار میرود که در سالهای اخیر کارکرد آن برای درمان بسیاری از اختلالات ثابت شده است. خوشبختانه این تکنیک درمان نسبت به روشهای دیگر درمانی مثل دارو درمانی، عوارض کمتری را برای بیمار به همراه دارد و ماندگاری تاثیرات آن بسیار بیشتر و در بسیاری از مواقع دائمی است.
