مدیتیشن چیست؟ آموزش مدیتیشن برای تازهکارها
مدیتیشن یکی از روشهایی است که به کاهش و از بین بردن استرس و اضطراب کمک میکند. اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که استرس و اضطراب زیادی دارند، بدون شک مدیتیشن یکی از روشهای موثر در کاهش استرس برای شما خواهد بود.
در دنیای پر از اضطراب و پر تنش امروز، پیدا کردن راهکارهایی برای آرام کردن خود و از بین بردن استرس، اهمیت بسیار ویژهای دارد؛ از همین رو، مدیتیشن کردن و یادگیری مدیتیشن میتواند برای همه افراد در این روزها مفید و کارآمد باشد.
برخلاف تصوری که اغلب افراد از مدیتیشن دارند، مدیتیشن میتواند بسیار آسان و راحت باشد و شما میتوانید در همه حال آن را انجام دهید و نیاز به وسیله خاصی ندارد. برخی از افراد این تصور را دارند که برای مدیتیشن حتما باید در محیطی آرام و ساکت حضور داشت و لباس خاصی، عموما سفید رنگ، پوشید. اگرچه در برخی از مدیتیشنهای خاص توصیه میشود که چنین شرایطی را به وجود آورد، اما برای انجام مدیتیشن لزوما به آن نیاز ندارد. برخی از افراد نیز مدیتیشن را با یوگا اشتباه میگیرند و این تصور را دارند که برای انجام مدیتیشن، حتما باید لباس ورزشی مناسب یوگا پوشید؛ باید گفت که اگرچه مدیتیشن در برخی از موارد، اشتراکاتی با ورزش یوگا دارد و میتوان گفت که یوگا زیرمجموعه تمرین های مدیتیشن است، اما لزوما مدیتیشن کردن به معنی ورزش یوگا نیست.
شما میتوانید تمرین های مدیتیشن را در هر مکانی انجام دهید و به آرام کردن و کاهش استرس کمک کنید؛ حتی میتوانید برخی از تمرین مدیتیشن را در تخت خواب و قبل از اینکه به خواب بروید انجام دهید تا فشار و استرس روزانه را از خود دور کنید؛ پس برای انجام مدیتیشن، خود را محدود به مکان و شرایط خاصی نکنید و انواع تمرینهای مدیتیشن را که بسیار ساده هستند، در شرایط مختلف انجام دهید.
اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که شغل سخت و پراسترسی دارند، توصیه میشود که حتما دقایق از روز و وقتی در محل کار حضور دارید، به مدیتیشن اختصاص دهید. مدیتیشن این امکان را به شما میدهد تا بتوانید با تمرکز بیشتر به کارهای خود برسید و اضطراب و استرس را از شما دور میکند و در ادامه روز میتوانید با آرامش بیشتری به فعالیتهای خود ادامه دهید.
اگرچه تمرین مدیتیشن بسیار ساده هستند و عموما شامل تمرینهای تنفسی میشوند که در همه جا میتوانید آنها را انجام دهید، با این حال، بسیاری از افراد همچنان شناخت و آگاهی کافی نسبت به مدیتیشن ندارند و این تکنیک آرامسازی را نمیشناسند و در زندگی روزمره خود به کار نمیبرند؛ به همین دلیل، ما تصمیم گرفتیم تا در این نوشته کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین مرکز روانشناسی غرب تهران، به سراغ تعریف و معرفی مدیتیشن برویم و در نهایت، آموزش مدیتیشن برای تازهکارها را ارائه دهیم. در این نوشته سعی داشتهایم تا چند تکنیک و تمرین ساده مدیتیشن برای شروع را به اختصار آموزش دهیم. اگر شما مه جزو آن دسته از افرادی هستید که مدیتیشن نمیدانند و به دنبال آموزش مدیتیشن به صورت مقدماتی هستید، این نوشته مخصوص شماست.
مدیتیشن یکی از مهمترین تکنیکهای آرامسازی است که به کاهش استرس و اضطراب کمک میکند. معمولا، در جلسات مشاوره و روانشناسی آن دسته از افرادی که دچار اختلال اضطراب هستند، تکنیک های مدیتیشن به صورت خلاصه توسط روانشناس آموزش داده میشود تا فرد در مواقع مواجهه با استرس و اضطراب زیاد، آنها را برای آرامسازی خود به کار گیرد. کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین مرکز روانشناسی غرب تهران، امکان برگزاری جلسات روانشناسی زیر نظر بهترین متخصصان روانشناسی را برای شما فراهم کرده است.
مدیتیشن چیست؟
مدیتیشن شامل تمرینها و تکنیکهای مختلفی میباشد که کاهش استرس و اضطراب و همچنین آرامسازی فرد کمک میکند. مدیتیشن به شما کمک میکند تا استرس روز در درون خود از بین ببرید و باعث ایجاد یک آرامش درونی میشود. مدیتیشن روی سلامت روان شما بسیار تاثیرگذار است. معمولا توصیه میشود که افرادی که در محیطهای کاری بسیار پرفشار و پراسترس مشغول فعالیت هستند، برای حفظ سلامت خود در محیط کار، حتما ساعاتی از روز را به مدیتیشن اختصاص دهند.
حجم کاری زیاد، استرس زیاد کاری، همکاران مشکلساز، درگیری با مدیر، نبود شرایط مناسب در محیط کار و … از جمله مواردی است که سلامت روان ما را در محیط کار تهدید میکنند و باید به دنبال رفع این موارد در محیط کارمان باشیم. امروزه شرکتهای بزرگ در دنیا به دنبال ایجاد محیطی بهتر و سالمتر برای کارکنان خود هستند؛ زیرا باور دارند که در صورتی که سلامت روان و سلامت فیزیکی کارمندان بهتر باشد، بازدهی آنها برای کار نیز بیشتر میشود.
انواع مدیتیشن
همانطور که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم، مدیتیشن انواع مختلفی دارد و شما میتوانید آن را در مکانهای مختلف انجام دهید. معمولا توصیه میشود که هنگام انجام مدیتیشن، مخصوصا اگر مبتدی هستید، به یک محیط آرام بروید تا عوامل بیرونی باعث حواسپرتی شما نشوند؛ با این حال، شما میتوانید انواع مدیتیشن را با توجه به شرایط و راحتی خود انتخاب کنید و هیچ محدودیتی در این رابطه وجود ندارد. از جمله انواع تکنیکهای مدیتیشن عبارتند از:
مدیتیشن هدایت شده
یکی از سادهترین انواع مدیتیشن، مدیتیشن هدایت شونده است. در این روش، شما برای رسیدن به آرامش و کاهش اضطراب، محیط، کار، مکان، موقعیت و هرچیزی که باعث آرامش شما میشود را تصور میکنید. این کار نیاز به تمرکز زیادی دارد و ممکن است که در ابتدا برای شما دشوار باشد. جهت راحتی کار، میتوانید از مواردی مثل شمعهای معطر، موسیقی مورد علاقه و … هنگام انجام مدیتیشن استفاده کنید.
مدیتیشن مانترا
یکی دیگر از انواع مدیتیشن که معمولا به صورت گروهی انجام میشود، مدیتیشن مانترا است. در این حالت، شما یک کلمه یا جمله بهخصوصی را مرتب تکرار میکنید و از این طریق سعی دارید تا تمرکز کنید و استرس خود را کاهش دهید.
مدیتیشن ذهن آگاهی
یکی دیگر از انواع مدیتیشن، ذهن آگاهی است. در یک تعریف سادهتر میتوان گفت که ذهن آگاهی یعنی، آگاهی نسبت به خود در هر لحظه. در مدیتیشن ذهن آگاهی شما روی جریان تنفس خود در هر لحظه تمرکز میکنید و احساسات و افکار خود را مشاهده میکنید.
ذهن آگاهی توانایی حضور در لحظه است. در ذهن آگاهی ما به دنبال تقویت مغز برای تمرکز در لحظه و از بین بردن استرس و اضطراب هستیم. با کمک ذهن آگاهی میتوانید یادگیری و دریافت اطلاعات را چندین برابر کنید.
یوگا
یوگا نیز یکی از روشها و تکنیکهای مدیتیشن به شمار میرود که همزمان هم روی سلامت جسمی و فیزیکی شما تاثیرگذار است و هم سلامت روان شما را ارتقا میدهد. یوگا و مدیتیشن در برخی از موارد به قدری ارتباط تنگاتنگ دارند که بسیاری از افراد این دو را به جای هم اشتباه میگیرند.
آموزش مدیتیشن برای تازه کارها
اغلب افراد این تصور را دارند که مدیتیشن بسیار سخت و تخصصی است و نمیتوان بهآسانی آن را انجام داد و برای انجام آن حتما نیاز به مهارت بالا یا رفتن به کلاس و باشگاه است. جالب است بدانید که مدیتیشن از آن دسته کارهایی است که شما میتوانید با هر سطح از توانایی و در هر مکانی انجام دهید. اگر به تاکنون مدیتیشن انجام ندادهاید و میخواهید تازه این کار را شروع کنید، در ادامه این نوشته، چند نکته و تکنیک جذاب برای مدیتیشن کردن را بررسی میکنیم:
تمرین سکون و نشستن
یکی از سادهترین تمرینهای مدیتیشن که در ابتدا ممکن است خندهدار به نظر برسد، این است که در روز، سعی کنید دو دقیقه به صورت کاملا ساکن در جایی بنشینید و کاری انجام ندهید. این تمرین بسیار ساده است و کمکم شما را برای مراحل بعدی مدیتیشن آماده میکند؛ همچنین زمانی را به شما میدهد تا خستگیهای ذهنی خود را دفع کنید. پس از چند روز، میتوانید به مرور زمان، به این زمان اضافه کنید.
مدیتیشن روزانه
برای آن که مدیتیشن اثرگذار باشد، لازم است که آن را به صورت پیوسته انجام دهید؛ یعنی هر روز، زمانی را به مدیتیشن اختصاص دهید. در ابتدای راه، ممکن است که این کار برایتان سخت باشد یا بعضی از روزها، آن را فراموش کنید. برای جلوگیری از این موضوع، میتوانید روی تلفن همراه خود، آلارم تنظیم کنید.
همچنین اگر برای مدیتیشن از نرمافزار خاصی استفاده میکنید، معمولا نرمافزارها امکان ارسال نوتیفیکشن یادآوری را برای شما فراهم کردهاند. همچنین بهتر است که در ابتدای صبح، پیش از انجام هر کار دیگری، به مدیتیشن بپردازید و سپس روز خود را شروع کنید.
تمرین کردن؛ مهمتر از بهترین بودن
در اغلب موارد، مخصوصا اگر تازهکار باشید و تاکنون مدیتیشن انجام نداده باشید، این وسواس وجود دارد که چگونه مدیتیشن کنید و آیا این کار را به درستی انجام میدهید. همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره کردیم، مدیتیشن انواع مختلفی دارد و تکنیکها و تمرینهای گوناگونی برای مدیتیشن وجود دارد. اگر در ابتدای راه هستید، به جای آن که روی چگونگی انجام مدیتیشن یا بدون نقص انجام دادن آن، روی تمرین کردن و انجام مدیتیشن روزانه تمرکز کنید؛ حتی اگر این کار را با تمرین مدیتیشن سادهای مثل نشستن و تمرکز کردن انجام میدهید. پیوستگی و انسجام در انجام مدیتیشن بسیار مهمتر از بدون نقص انجام دادن آن است.
توجه به تنفس
توجه به تنفس و تنفس عمیق و اصولی، یکی از اصلیترین روشهای مدیتیشن است که به کاهش استرس و رسیدن به آرامش بسیار کمک میکند. هنگام مدیتیشن، روی تنفس خود توجه داشته باشید و هربار که هوا را از طریق بینی وارد ریهها کنید و از طریق دهان آن را خارج کنید. این کار را حدود ۱۰ ثانیه انجام دهید و هر بار نفسهای خود را بشمارید.
بدون نیاز به ذهن خالی
یکی از اشتباهات و تصورات رایج درباره مدیتیشن این است که فرد هنگام انجام مدیتیشن باید ذهن خود را از هر فکری خالی کند؛ اگرچه این شرایط ممکن است که گاهی در مدیتیشن رخ دهد، اما نیازی به انجام آن نیست. برای مدیتیشن لازم نیست که ذهن خود را به طور کامل خالی از هرگونه فکر و خیالی کنید؛ بلکه لازم است که افکار و احساسات خود را، همانطور که هستند، بپذیرید و تمرکز کنید.
انجام مدیتیشن، توجه و تمرکز شما را بالا میبرد. تمرکز یکی از عوامل موثر در انجام بهتر هر کاری است. برای آن که بتوانید کار خود را به دقت و به نحو احسن انجام دهید، نیاز است که هنگام انجام آن، تمرکز کافی روی آن کار داشته باشید و حواس شما پرت نشود.
مدیتیشن در هرکجا
همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره کردیم، برای انجام مدیتیشن، شما لزوما نیازی به یک مکان آرام و بدون سروصدا نخواهید داشت؛ بلکه میتوانید مدیتیشن را در هر شرایطی انجام دهید. اگر شرایط زندگی و کاری شما اجازه داشتن زمان و مکانی مشخص برای مدیتیشن به شما نمیدهد، خود را محدود به زمان و مکان نکنید؛ بلکه در هر زمان و شرایطی که توانستید، مدیتیشن انجام دهید. شما میتوانید زمانی که پشت میز نشستهاید، در پارک، در حال قدم زدن، در ماشین، در تختخواب و … مدیتیشن کنید.
فواید باورنکردی مدیتیشن
مدیتیشن فواید زیادی برای سلامت روان و جسم شما دارد و به شما کمک میکند تا زندگی آرامتر و بدون استرسی را تجربه کنید. این روزها، که تقریبا همه ما مشغله کاری زیادی داریم و فشار و استرس بالایی را تحمل میکنیم، مدیتیشن میتواند گزینه بسیار خوبی برای کاهش استرس باشد. در ادامه، برخی از فواید باورنکردی مدیتیشن را معرفی میکنیم:
- کنترل اضطراب و کاهش استرس
- بهبود سلامت روان
- افزایش خودآگاهی
- افزایش تمرکز و توجه
- بهبود کیفیت خواب
- بهبود پردازش اطلاعات و تصمیمگیری در مغز