رایج‌ترین اختلالات روانی کودکان
توجه به سلامت روان کودک به اندازه سلامت جسمی و فیزیکی او مهم است. همانقدر که نسبت به بیماری‌های فیزیکی کودک خود حساس هستید و در صورت مشاهده علائم سرماخوردگی، به‌سرعت به پزشک مراجعه می‌کنید، لازم است که نسبت به اختلالات روان کودک نیز حساسیت به خرج دهید و در صورت مشاهده هرگونه علائم و تغییر رفتار ناگهانی در کودک، برای ریشه‌یابی و درمان آن نیز اقدام کنید.
در دنیای پیشرفته و پر از تکنولوژی امروز، سلامت روان کودک بیش از هر زمان دیگری تهدید می‌شود و ما به عنوان والدین، وظیفه داریم که نسبت به علائم کودک حساس باشیم. شناخت اختلالات روانی کودکان و علائم آن به شما کمک می‌کند تا در صورت مشاهده هر یک از این علائم در کودکتان، هشیار‌تر باشید و برای درمان آن خیلی سریع اقدام کنید.
امروزه اختلالات روان مختلف مثل افسردگی، بیش فعلی، استرس و اضطراب و … در بین کودکان بسیار شایع شده است و آمار کودکانی که مبتلا به این نوع اختلالات می‌شوند، روزبه‌روز بالا می‌رود. در این مقاله از کلینیک برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، می‌خواهیم به بررسی اختلالات رایج و شایع در کودکان بپردازیم و علائم آن را بررسی کنیم و در نهایت، تکنیک‌های درمانی که برای این اختلالات استفاده می‌شود را بررسی کنیم.
اگر شما هم جزو آن دسته از والدین دغدغه‌مند هستید که سلامت روان کودکتان به اندازه سلامت فیزیکی او اهمیت دارد، پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این نوشته با ما همراه باشید تا با انواع اختلال روان کودکان و علائم آن آشنا شوید.
کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، آماده برگزاری جلسات روانشناسی کودک زیر نظر بهترین و متخصص‌ترین روانشناسان کودک است. ما برای سلامت روان کودک شما اهمیت قائلیم و جلسات روانشناسی کودک در کلینیک برگ سبز، در محیطی امن و آرام و با به‌روزترین متدهای روانشناسی کودکان و بازی درمانی برگزار می‌شود.
رایج‌ترین اختلالات روان در بین کودکان
اختلالات روان می‌تواند روی نحوه عملکرد کودک در خانه و مدرسه تاثیر بگذارد. کودکان مبتلا به نوعی از اختلالات روان، معمولا در تعامل با سایر افراد دچار مشکل می‌شوند؛ از این رو، کودک پس از مدتی به گوشه‌گیری و انزوا رو می‌آورد که همین موضوع می‌تواند باعث تشدید علائم اختلالات روان مختلف مثل افسردگی و اضطراب شود؛ پس بسیار مهم است که اختلالات روان کودکان را به‌خوبی بشناسید و نسبت به درمان آن به موقع اقدام کنید.
اختلال اضطراب فراگیر
اختلال اضطراب فراگیر یکی از رایج‌ترین اختلالات روانی در بین کودکان و نوجوانان است. زندگی در دنیای پر از تنش و پراسترس امروزه، ریسک ابتلا به این اختلال را در بین کودکان و نوجوانان بالا برده است. کودکان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر، نسبت به اتفاقات ساده و معمولی روزمره، دچار ترس و استرس فراوان می‌شوند و کودک نمی‌تواند این اضطراب را کنترل کند. اختلال اضطراب فراگیر روی عملکرد کودک در مدرسه و خانه نیز تاثیر می‌گذارد.
اضطراب فراگیر نوع دیگری از اختلالات روان است که می‌تواند زندگی نرمال و عادی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. فرد مبتلا به اضطراب فراگیر به طور غیرطبیعی و پیوسته، بابت موضوعات مختلف دچار نگرانی و اضطراب می‌شود.
اختلالات رفتاری
اختلالات رفتاری مختلف مثل پرخاشگری، عصبانی بودن، رفتار تهاجمی و … نیز به عنوان یکی از اختلالات رایج در بین کودکان شناخته می‌شود. معمولا این کودکان نسبت به قوانین محیط‌های اجتماعی مثل خانه و مدرسه ناسازگار هستند و نمی‌توانند به‌خوبی با دیگران تعامل کنند. بروز این اختلالات در کودک، باعث فاصله گرفتن سایر کودکان از او می‌شود و کودک شما رفته‌رفته به انزوا کشیده می‌شود.
اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی (ADHD)
یکی دیگر از اختلالات رایج بین کودکان که در اغلب موارد آن را با پر جنب‌وجوش بودن و شیطنت کودک اشتباه می‌گیرند، اختلال بیش فعالی است. کودک مبتلا به بیش فعالی، انرژی زیادی را برای انجام کارهای مختلف دارد. معمولا این کودکان نمی‌توانند به راحتی روی موضوع خاصی تمرکز کنند و همین موضوع باعث افت عملکرد تحصیلی کودک می‌شود.
بیش فعالی یا اختلال ADHD یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی در بین کودکان است. اگرچه این اختلال ممکن است در بزرگسالان نیز مشاهده شود، اما رواج و شیوع علائم آن در کودکی متداول‌تر است. متاسفانه بسیاری از افراد تصور درستی از اختلال بیش فعالی کودکان ندارند و معمولا به هر کودکی که تحرک و شیطنت بیشتری داشته باشد، برچسب بیش فعالی می‌زنند.
افسردگی
افسردگی شایع‌ترین اختلال روانی بین کودکان و نوجوانان می‌باشد. امروزه با توجه به تغییر سبک زندگی‌ها، آمار ابتلای کودکان به افسردگی در حال بالا رفتن است. کودک مبتلا به افسردگی معمولا گوشه‌گیر است و از انجام فعالیت‌های مختلف با سایر افراد طفره می‌رود؛ همچنین این کودکان تمایلی به انجام کار گروهی ندارد و کارهایی که در گذشته برای آن‌ها جذاب بود و از انجام دادن آن لذت می‌بردند، جذابیت خود را از دست می‌دهند.
پیش از این در مقاله‌ای دیگر، به طور مفصل به علائم افسردگی در کودکان و روش‌های درمان افسردگی کودکان پرداخته‌ایم. جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به آن مقاله رجوع کنید.
افسردگی تنها مختص به بزرگسالان نیست و کودکان نیز ممکن است همانند بزرگسالان علائم و نشانه های افسردگی را تجربه کنند. نشانه های افسردگی در کودکان با بزرگسالان متفاوت است و ممکن است تنها محدود به گوشه‌گیری، غم و ناراحتی مداوم نباشد. برخی از کودکان، افسردگی را با پرخاش و تنش نمایان می‌کنند.
اختلالات خواب
اختلالات خواب یکی دیگر از اختلالات روانی شایع بین کودکان است. این موضوع به خصوص در کودکان زیر ۳ سال بسیار مشاهده می‌شود. اختلالات خواب می‌تواند شامل دیر خوابیدن کودک، زیاد خوابیدن کودک، ترس از تنهایی خوابیدن، شب ادراری، خواب گردی یا کابوس دیدن باشد. معمولا اولین اقدامی که در مواجهه با اختلالات خواب کودکان باید انجام دهید، بررسی عوامل و مشکلات تاثیرگذار در خانه و مدرسه است. در بسیاری از مواقع، درگیری والدین در خانه، زورگویی در مدرسه، استرس و اضطراب بابت درس و … می‌تواند روی خواب فرزند شما تاثیر بگذارد و باعث بروز اختلالات خواب شود.
مراجعه به روانشناس کودک نیز گزینه مناسبی برای درمان اختلالات خواب کودک است. معمولا روانشناس سعی می‌کند تا ریشه این بی‌خوابی‌ها را پیدا کرده و آن را درمان کند. در برخی از موارد نیز ممکن است روانشناس، شما را به یک روانپزشک ارجاع دهد و از دارو درمانی در کنار روان درمانی استفاده کند.
اضطراب جدایی
یکی دیگر از اختلالات روانی که بین کودکان در سنین پایین رواج دارد، اضطراب جدایی است. معمولا کودکانی که دچار اضطراب جدایی هستند، همواره ترس از جدا شدن از والدین خود را دارند و هنگامی که والدین از آن‌ها جدا می‌شوند، دچار استرس و اضطراب می‌شوند. این اختلال می‌تواند تاثیر زیادی روی سلامت روان فرزند شما داشته باشد و بهتر است هرچه سریع‌تر برای درمان آن اقدام کنید.
معمولا بهترین سن برای درمان اضطراب جدایی، سنین ۴ تا ۶ سالگی، یعنی قبل از ورود به مدرسه است؛ زیرا از این طریق کودکتان را برای جدایی طولانی مدت و حضور در مدرسه آماده می‌کنید.
درمان اختلالات روانی شایع بین کودکان
سلامت روان کودک شما اهمیت بسیار بالایی دارد و بهتر است در صورت مشاهده هرگونه علائم اختلالات روانی مختلف در کودک، هرچه سریع‌تر برای درمان آن اقدام کنید. با توجه به نوع و شدت اختلال روانی، روش‌های مختلفی برای درمان کودک در نظر گرفته می‌شود. اولین قدمی که در جهت درمان اختلالات روانی کودکان باید بردارید، مراجعه به یک روانشناس کودک مجرب است؛ سپس درمانگر کودک با توجه به شرایط کودک بهترین نوع درمان را برای او انتخاب خواهد کرد. در ادامه برخی از روش‌های درمان اختلالات روانی شایع بین کودکان را بررسی می‌کنیم:
روان درمانی
روان درمانی یک روش موثر و کارآمد برای درمان اغلب اختلالات روانی کودکان به شمار می‌رود. جلسات روانشناسی کودک که زیر نظر متخصص و درمانگر کودک برگزار می‌شود، به روان درمانگر این امکان را می‌دهد تا همه جوانب اختلال روانی کودک شما را بررسی کند و مطابق با آن بهترین برنامه درمانی را انتخاب کند.
جلسات روان درمانی کودکان معمولا به صورت یک گفتگوی دو طرفه بین درمانگر و کودک برگزار می‌شود. برای آن که کودک مشارکت بهتری با درمانگر داشته باشد و جلسات روان درمانی کودک جذابیت بالاتری داشته باشد، معمولا از تکنیک‌هایی مثل بازی درمانی و موسیقی درمانی نیز در جلسات روان درمانی استفاده می‌شود.
با توجه به این که روحیه کودکان با بزرگسالان کاملا متفاوت است و کودکان مشکلات و اتفاقات را به گونه‌ای متفاوت درک می‌کنند، متدهایی که درمانگر در جلسات روان درمانی کودکان استفاده می‌کند نیز کاملا با روانشناسی بزرگسالان متفاوت خواهد بود؛ پس بهتر است برای درمان اختلالات روانی شایع بین کودکان، حتما به یک روانشناس کودک و درمانگر متخصص در حوزه کودکان مراجعه کنید تا روند جلسات بهتر صورت بگیرد.
روانشناسی کودک، به مشکلات روحی و اختلالات روان کودک می‌پردازد. مشاوره کودک نوعی درمان برای کودکان، خردسالان و نوجوانان مبتلا به یک یا چند بیماری روانی و اختلال است. روانشناسی کودک، به کودکان و نوجوانانی که ضربه روحی عمیقی را تجربه کرده‌اند، کمک می‌کند تا راحت‌تر با این مشکلات کنار بیایند و آسیب آن روی زندگی کودک را به حداقل برساند.
دارو درمانی
برای برخی اختلالات روانی کودکان مثل بیش فعالی و اختلالات خواب، ممکن است که در کنار جلسات روان درمانی، از دارو درمانی نیز برای کنترل برخی علائم استفاده شود. این که کودک شما به دارو درمانی نیاز دارد یا خیر، حتما باید توسط روانپزشک کودکان تشخیص داده شود؛ از این رو، در اغلب موارد روانشناس کودک شما را به یک روانپزشک ماهر نیز ارجاع خواهد داد.
اگر کودک شما روند دارو درمانی را آغاز کرد، حتما نسبت به مصرف به موقع داروها اقدام کنید و تا حد امکان، داروها را دور از دسترس کودک قرار دهید. به هیچ عنوان بدون مشورت پزشک دارو درمانی را به یکباره قطع نکنید. در صورت بروز هرگونه علائم حساسیتی نسبت به دارو، حتما با پزشک کودک خود مشورت کنید.
گروه درمانی
یکی دیگر از روش‌های رایج برای درمان اختلالات روانی شایع بین کودکان، گروه درمانی است. در روش‌های گروه درمانی، جلسات روان درمانی به صورت گروهی برگزار می‌شود و کودکان می‌توانند در این جلسات در کنار یکدیگر حضور پیدا کنند. معمولا جلسات گروه درمانی کودکان همراه با بازی و ساخت کاردستی است تا جذابیت بیشتری برای کودکان داشته باشد. در این بین، روانشناس کودک نیز در کنار آن‌ها حضور دارد و رفتارهای کودک را بررسی می‌کند.
نوروتراپی
نوروتراپی یکی از روش‌های درمانی برای اختلالات روانی شایع بین کودکان مثل اختلال بیش فعالی و اوتیسم است. در روش‌های نوروتراپی، ما به دنبال ایجاد تغییر در سیگنال‌های ارسالی از طرف مغز هستیم و اینکار را با برنامه‌های مختلف انجام می‌دهیم که تاثیر غیرمستقیم روی سیگنال‌های مغزی دارند.
نوروتراپی یک روش درمانی برای بیماری‌ها و اختلالاتی مانند اضطراب و افسردگی حاد است. در نوروتراپی الگوهای مغزی که پیش از این تغییر کرده و باعث بروز چنین اختلالاتی می‌شوند را تغییر می‌دهیم. هدف نوروتراپی آموزش مجدد مغز و توسعه مهارت‌های جدید است تا عملکرد مغز به حالت عادی و نرمال خود بازگردد.
