مهم ترین نیازهای عاطفی کودکان
کودک علاوه بر نیازهای فیزیکی مثل نیاز به خوراک، پوشاک و مسکن، نیازهای عاطفی دیگری نیز دارد که لازم است به آن‌ها نیز توجه کافی شود و در جهت رفع نیازهای عاطفی کودک نیز تلاش کنیم. نیازهای عاطفی کودک تاثیر بسیار زیادی روی رشد شخصیت کودک دارد و اگر کودک در سنین کودکی و نوجوانی، بتواند پاسخ مناسبی برای نیازهای عاطفی خود دریافت کند، در بزرگسالی نیز با مشکلات روحی، روانی و عاطفی کمتری روبه‌رو خواهد بود.
کودکان نیز مانند بزرگسالان، خواسته‌ها، عقاید، تفکرات و احساسات خاص خود را دارند و نیاز دارند که این خواسته‌ها از طرف بزرگسالان به رسمیت شناخته شود. شما به عنوان یک والد، وظیفه دارید که علاوه بر توجه به نیازهای فیزیکی کودک مثل پوشاک، به نیازهای عاطفی او نیز توجه داشته باشید و در جهت رفع نیازهای عاطفی کودک خود تلاش کنید.
به عنوان مثال، یکی از نیازهای فیزیکی کودکان، نیاز به پوشاک مناسب است. وقتی شما برای فرزندتان لباس مناسبی تهیه می‌کنید، به معنی این است که به یکی از نیازهای فیزیکی او پاسخ داده‌اید. حال تصور کنید که در خرید لباس به سلیقه کودک خود نیز احترام بگذارید و از او بخواهید که رنگ مورد علاقه خود یا مدلی که دوست دارد را انتخاب کند و سلیقه کودک خود را در انتخاب لباس به رسمیت بشناسید؛ با این کار، شما به نیازهای عاطفی کودک خود نیز پاسخ مناسبی دادید و او را در انجام کارهای مختلف، مشارکت داده‌اید.
کودک نیازهای عاطفی گوناگونی دارد و همه کودکان مشابه هم نیستد و با افزایش سن کودک، نیازهای عاطفی او نیز متفاوت می‌شود؛ با این حال، برخی از نیازها عاطفی بسیار ضروری هستند و در بین همه کودکان مشابه است. توجه به این نیازهای عاطفی اصلی و مهم، به سلامت روان کودکتان کمک می‌کند و در آینده فرزندتان نیز تاثیرگذار است.
در این نوشته از کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، می‌خواهیم به سراغ مهم ترین نیازهای عاطفی کودکان برویم و روش‌های رفع و پاسخ مناسب به این نیازها را بیان کنیم. اگر شما هم یک والد دغدغه‌مند هستید که به سلامت روان کودکتان توجه می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این نوشته با ما همراه باشید.
نیازهای عاطفی کودک نیز به اندازه نیازهای فیزیکی او مهم است و لازم است که توجه ویژه‌ای به آن‌ها داشته باشید. عدم توجه به نیازهای عاطفی کودک می‌تواند باعث بروز انواع اختلالات روانی و عصبی در دوران کودکی و بزرگسالی شود؛ از این رو بسیار مهم است که نسبت به نیازهای عاطفی کودک بی‌توجه نباشید و در صورت مشاهده اختلال یا مشکلات روحی و روانی در فرزندتان، هرچه سریع‌تر برای درمان آن اقدام کنید. کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، آماده برگزاری جلسات روانشناسی کودکان در محیطی امن و آرام است. روانشناسان کودک ما، تجربه بسیار بالایی در برخورد با کودک و جذب او به شرکت در جلسات روانشناسی دارند.
مهم ترین نیازهای عاطفی کودکان
برخی از نیازهای عاطفی مثل نیاز به احترام، نیاز به محبت، نیاز به بازی و … جزو اصلی‌ترین و مهم‌ترین نیازهای عاطفی کودکان به شمار می‌آیند که سلامت روان کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. رفع این نیازها، به خصوص در سال‌های اولیه زندگی کودک، باعث می‌شود که کودک در بزرگسالی نیز سلامت روان بهتری داشته باشد و کمتر دچار اختلالات روان شود. در ادامه برخی از مهم ترین نیازهای عاطفی کودکان را بیان می‌کنیم:
نیاز به احترام
یکی از مهم ترین نیازهای عاطفی کودک در محیط خانه و خانواده، نیاز به احترام است. کودکان نیز همچون بزرگسالان نیاز دارند تا محترم شمرده شوند و احترام آن‌ها در خانه و خانواده حفظ شود؛ همچنین در صورتی که کودک مورد احترام واقع شود، احترام گذاشتن را یاد می‌گیرد و در آینده نیز به شما احترام می‌گذارد.
برای حفظ احترام کودک در محیط خانه بهتر است که از پرخاش و عصبانیت هنگام صحبت با کودک پرهیز کنید. به هیچ عنوان به کودک دروغ نگویید و اگر به او قولی می‌دهید، حتما آن را عملی کنید. با بی‌حوصلگی به صحبت‌های فرزندتان گوش ندهید و اگر فرزند در حال صحبت کردن با شماست، به او و صحبت‌هایش توجه کنید. با فرزند خود به صورت دستوری و امری صحبت نکنید و برای درخواست‌های خود از کلمات و جملات محترمانه مثل لطفا و خواهش می‌کند و … استفاده کنید.
برای حفظ احترام کودک، به این موضوع باور داشته باشید که کودک شما ممکن است در طول زندگی دچار خطا و اشتباه شود و اگر کودک شما مرتکب اشتباهی شد در کنار او باشید و به او آموزش دهید که پای اشتباه خود بایستد و برای جبران آن تلاش کند.
احساس مهم بودن
یکی دیگر از نیازهای عاطفی مهم کودکان، احساس مهم بودن و مفید بودن است؛ یعنی کودک شما باید این حس را داشته باشد که فردی تاثیرگذار و موثر در خانواده است. این نیاز در همان سال‌های اول زندگی در فرد شکل می‌گیرد و لازم است که توجه ویژه‌ای به آن داشته باشید.
برای آن که فرزند شما در زندگی احساس مفید بودن داشته باشد، او را در موضوعات خانوادگی شرکت دهید و نظر او را نیز بپرسید. به کودکان مسئولیت بدهید و او را تشویق کنید تا در برخی از کارهای خانه مشارکت کند. به عنوان مثال، می‌توانید مسئولیت پهن کردن لباس‌ها را به عهده کودک خود بگذارید. این احساس مهم بودن را در سال‌های ابتدایی نیز می‌توانید در کودک ایجاد کنید. به عنوان مثال، اگر هنگام وارد شدن در آسانسور کودک می‌خواهد که دکمه آسانسور را فشار دهد، اجازه این کار را به بدهید.
توجه به نیازهای عاطفی کودک موجب افزایش سلامت روان کودک می‌شود. سلامت روان کودک نیز به اندازه سلامت فیزیکی و جسمی آن‌ها مهم است. همانطور که والدین نسبت به بیماری‌های فیزیکی کودکان حساس هستند و با ایجاد محیطی بهداشتی و تغذیه مناسب به دنبال ارتقای سلامت فیزیکی کودکان خود هستند، در مورد سلامت روان فرزند خود نیز باید حساسیت داشته باشند.
نیاز به پذیرفته شدن
کودکان نیز همانند بزرگسالان نیاز به استقلال و پذیرفته شدن دارند و نباید والدین را به عنوان نماینده کودک شناخت. مهم است که هر از گاهی درباره عقاید و نظرات کودکتان سوال کنید و او را شخصیت مستقل ببینید. به عنوان مثال، درباره انتخاب وسایل، رفتن یا نرفتن به مهمانی، علاقه به بازی کردن با کودکان و … از او سوال بپرسید و نظر او را بپرسید.
بسیاری از افراد، کودکان را به دلیل سن کم نادیده می‌گیرند و حق اظهار نظر به کودک را نمی‌دهند. اما باید بدانید که این نیاز در همان سال‌های ابتدایی زندگی در کودک به وجود می‌آید و لازم است که به آن توجه داشته باشید.
احساس مشارکت و نیاز به انجام فعالیت‌های گروهی
یکی دیگر از مهم ترین نیازهای عاطفی کودکان، احساس مشارکت و نیاز به انجام فعالیت‌های گروهی است. کودک شما نیاز دارد که احساس کند بخشی از یک گروه یا تیم است؛ از این رو بسیار مهم است که در انجام فعالیت‌های خانوادگی کودک را مشارکت دهید.
همچنین از سن ۳ الی ۴ سالگی، کودک نیاز دارد که کارهای گروهی با کودکان هم سن خود انجام دهد؛ از این رو مهم است که در این سن کودک را به انجام فعالیت‌های گروهی تشویق کنید و برای بازی با هم سن و سال‌ها او را به پارک یا مهد کودک ببرید.
برآورده نشدن نیازهای عاطفی کودک می‌تواند منجر به بروز انواع اختلالات روانی در دوران کودکی و بزرگسالی شود. لازم است که شما نسبت به تغییر رفتار فرزندتان هوشیار باشید و در صورت مشاهده هرگونه علائم اختلال روانی در کودک، هرچه سریع‌تر برای درمان آن اقدام کنید. امروزه اختلالات روان مختلف مثل افسردگی، بیش فعلی، استرس و اضطراب و … در بین کودکان بسیار شایع شده است و آمار کودکانی که مبتلا به این نوع اختلالات می‌شوند، روزبه‌روز بالا می‌رود.
نیاز به امنیت
کودک نیاز دارد تا در محیطی امن و آرام زندگی کند. نیاز به امنیت، یکی از مهم ترین نیازهای عاطفی کودکان است. ما به عنوان والدین، وظیفه داریم تا محیطی آرام و امن را در خانه برای کودکمان فراهم کنید. محیط خانه باید خالی از هرگونه تنش باشد و سرشار از انرژی مثبت باشد. همه اعضای خانواده لازم است که برای یکدیگر ارزش و احترام قائل باشند و حرف‌های یکدیگر را بشنوند.
