زوج درمانی نوعی از روان درمانی است که در آن، یک زوج درمانگر خوب با تجربه بالینی که با زوجین کار می کند، به دو شخص درگیر در یک رابطه عاشقانه کمک می کند تا در رابطه خود به بینش برسند و همچنین به حل تعارض و بهبود رضایت از روابط با استفاده از انواع مداخلات درمانی بپردازند. اگرچه ممکن است عمل زوج درمانی بسته به گرایش نظری درمانگر متفاوت باشد، اما همه زوج درمانگر های خوب تمایل دارند عناصر زیر را در درمان لحاظ کنند:
- تمرکز بر یک مشکل خاص (مثل مشکلات جنسی، اعتیاد به اینترنت، حسادت)
- مشارکت فعال هر دو زوج در رابطه، بجای اینکه هر یک از افراد جداگانه تلاش کنند.
- مداخلات راه حل محور و تغییر محور در اوایل زوج درمانی
- ایجاد چشم اندازی از اهداف درمانی
زوج درمانگر خوب معمولاً با برخی از سؤالات در مورد تاریخچه رابطه و همچنین بررسی خانواده ها، مبدا، ارزش ها و پیشینه فرهنگی هر یک از شرکا کار خود را شروع می کند. در صورت لزوم ممکن است در جلسات اولیه برای مدیریت بحران اقدام کند. زوج درمانگر سپس به زوجین کمک می کند تا برداشتی از محوریت درمان، اهداف درمانی و برنامه ریزی یک ساختار برای درمان داشته باشند.
اهداف زوج درمانی
زوج درمانی کمک می کند که با شناخت و آگاهی نسبت به شخصیت یکدیگر، اطلاع از دغدغه ها و حساسیت ها و البته کمک به داشتن زندگی بهتر ، رفتارها و واکنش هایتان را کنترل نموده و به کمک تکنیک هایی که به شما ارائه می شود بهترین روند را برای جذب آرامش در زندگی پیش بگیرید.
در زوج درمانی زوجین راجب مسائل و چالش هایی که بر سر راه دارند صحبت می کنند ممکن است برخی از آن ها دچار مشکلات جنسی باشند و یا اینکه از بیان انتظارات جنسی خود در روابط زناشویی احساس شرم می کنند . این مساله که امروزه یکی از اختلاف های شدید زوجین را شامل می شود در بسیاری از موارد به راحتی و با دریافت مشاوره های لازم قابل حل بوده و می تواند کیفیت مناسبی از روابط زناشویی را برایتان ایجاد نماید. بد نیست بدانید که همواره عدم آگاهی از مسائلی که طرف مقابل را رنجوده و ناراحت می کند نقش مهمی در بروز مشکلات بزرگ تر داشته و پیش زمینه ای برای اختلافات کوچک و بزرگ در طول زندگی خواهد بود.
فارغ از مسائل و مشکلات جنسی برخی از زوجین مهارت رفتاری لازم برای اداره ی زندگی را در بر ندارند، زوجین در مواجهه با اختلاف نظر ها دچار مشکلاتی می شوند که البته نمی توانند اعتراض های خود را به شیوه ای صحیح و به دور از پرخاش و عصبانیت بیان کنند. در زوج درمانی شما این مهارت را کسب می کنید که به راحتی بتوانید اعتراض کنید، صحبت کنید و ناراحتی های خود را به صورت کاملا محترمانه بیان کنید. در واقع؛
زوج درمانی به شما کمک می کند که از سلامتی روان برخوردار شوید ارتباطی عاشقانه و محترمانه ایجاد کنید، نسبت به شرایط زندگی تقسیم کار منصفانه داشته باشید، شباهت در ارزش‌ها و تیپ های شخصیتی ایجاد کنید، پذیرش نقش خود در مشکل و داشتن نگاه واقع بینانه به رابطه به همراه داشته باشید و ارتقای درک متقابل را داشته باشید.
زوج درمانی در دو راستا به زوجین کمک می کند :
- زوجینی که تعارض و تنش جدی در رابطه خود ندارند اما می خواهند کیفیت رابطه شان افزایش یدا کند . با این روش می خواهند صمیمیت بیشتری در رابطه داشته باشند .
- زوجینی که تنش و اختلاف نظر دارند به طوری که رابطه خوبی با هم ندارند . زوج درمانی به آنها کمک می کند تا چرخه های ناکارآمدی که در رابطه دارند را بیشتر بشناسند تا بتوانند رفتارهای کارآمدتری داشته باشند و بتوانند تنش ها و اختلافات را برطرف کنند .
چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
بسیاری از زوجین در سالهای اول دچار تنش و اختلاف می شوند که روند طبیعی در رشد رابطه محسوب می شود . در واقع منشا تنش ها تفاوت های فردی زن و مرد می باشد . در برخی موارد زوجین نمی توانند این تنش ها را حل کنند و این تصور را می کنند که شاید انتخاب درستی نداشته اند و ازدواج ناموفقی داشته اند . در حقیقت یک رابطه روند و رشد خاص خود را دارد . معمولا وقتی دو نفر در ابتدا با هم آشنا می شوند، شاید تنش ها خود را نشان ندهد . اما هر چه رابطه به سمت جلو حرکت می کند شاهد افزایش تنش ها می باشیم . مهم اینجاست که زوجین چطور می توانند تنش ها را به خوبی مدیریت کنند . نکته مهم اینجاست که زوجین مهارت های لازم را برای کنترل و مدیریت تنش ها دارند یا خیر . در این راستا زوج درمانی به زوجین کمک می کند مهارت هایی را برای مدیریت تنش بیاموزند .
بی اعتمادی
یکی از بیشترین مشکلاتی که زوج‌ها بابت حل آن به مشاوره رجوع می‌کنند، مشکل از بین رفتن اعتماد متقابل در رابطه‌ی آنهاست. شاید خیانت و برقراری رابطه جنسی با فردی خارج از رابطه بوده، شاید یک رابطه‌ی احساسی با فرد سوم، یا شاید دروغ‌هایی که بر سر مسائل مالی گفته شده و این بی اعتمادی حاصل شده است. در هر یک از این موقعیت‌ها، بازسازی این اعتماد از بین رفته در شرایطی که هر دو طرف بتوانند آسیب‌پذیری‌های خود را به راحتی بیان کنند راحت‌تر خواهد بود.
مشاجرات تکرار شونده
آیا حس می‌کنید که ریتم زندگی روزمره شما به سمتی می‌رود که بیشتر حول محور مشاجرات شما و پارتنرتان می‌چرخد؟ شاید بیشتر این مشاجرات کوچک و جزئی باشند، یا شاید خیلی بزرگ هستند و احساسات بسیار بدی برجای می‌گذارند. در هر دو صورت، این الگوی افزایشی است که مهم قلمداد می‌شود. شاید حتی به گونه‌ای باشند که فقط یک نفر از شما را درگیر کند، اما می‌تواند نتایج ویرانگری در طولانی مدت داشته باشد. از همه مهم تر، ممکن است این دعوا‌ها بیانگر مشکلات عمیق‌تری باشد که درواقع به آنها توجهی نمی‌شود و شما اصلا از آنها آگاه نیستید.
ارتباط ضعیف
شاید اصلا این بحث‌ها و مشکلات دردسر اصلی نباشند، اما یکی از شما یا هردوی شما احساس می‌کنید که درک نمی‌شوید و نادیده گرفته شده‌اید. یا اینکه حس می‌کنید شما نمی‌توانید پارتنرتان را بفهمید و احساسات وی را درک کنید. معمولا مهم‌ترین نتیجه‌ی زوج درمانی، افزایش کیفیت برقراری ارتباط و فهم متقابل است. یک مشاور حرفه‌ای به شما ابزار‌ها و روش‌هایی را یاد می‌دهد که از طریق آنها قادر خواهید بود بهتر به پارتنرتان گوش دهید، یکدیگر را بیشتر درک کنید و در نهایت کیفیت رابطه شما بهتر و مطلوب‌تر شود.
مشکلات غیرقابل بیان
درست مثل درمان فردی، زوج درمانی هم گاهی نه تنها برای ارائه‌ی راه حل بلکه برای فهمیدن و شناختن مشکل کمک کننده است. درواقع قضیه از این قرار است که یک چیزی در زندگی مشترک شما تغییر کرده است، اما شما نمی‌توانید این تغییر را توصیف کنید و هیچ توضیحی برای آن ندارید. یا همانند قبل با همسر یا پارتنرتان احساس راحتی نمی‌کنید این‌ها نشانه‌هایی هستند در واکنش به یک رابطه‌ی ناسالم یا ناکارآمد. وجود این نشانه‌ها به این معنا نیست که یک نفر در این رابطه هست که سزاوار سرزنش شدن است، بلکه یعنی کل رابطه نیاز به رسیدگی دارد و دفتر مشاوره‌ی زوج درمانی بهترین مکان برای شروع این رسیدگی است.
صحبت‌کردن در رابطه با مشکلات، برایتان دشوار است
زیبایی روان درمانی از همان اتاق مشاوره شروع می‌شود؛ اتاق مشاوره جایی است که به شما آنقدر احساس امنیت و آرامش می‌دهد که می‌توانید «هرچه می‌خواهد دل تنگتان، بگویید». یک مشاور دلسوز و البته حرفه‌ای به شما کمک می‌کند تا بر ترس‌هایتان غلبه کنید و هرچیزی را با همسرتان درمیان بگذارید.
نحوه مواجهه شدن با خشم خود
براساس تحقیقاتی که توسط «جان گاتمن» انجام شده است، اینکه یک زوج چگونه تعارضات را مدیریت می‌کنند، معیار خوبی برای پیش بینی مسیر پیش روی این زوج است. ممکن است یکی از شما مسائل را درون خود خاموش کند، پرخاش کند یا خود را به بیخیالی بزند. متاسفانه هیچ حدی برای مثال‌های ناکارآمدی در یک بحث یا مشاجره نیست؛ بنابراین هرکجا حس کردید که مذاکرات و مباحثات شما رابطه را به سمت و سوی خوبی نمیبرند به فکر یک مشاور باشید.
طی یک اتفاق دیگر نمی‌توانید با یکدیگر ارتباط برقرار کنید
گاهی در زندگی مشترک، این به عقب رفتن نیست که دردناک است، بلکه تاثیری که روی رابطه یا ازدواج شما می‌گذارد آزار دهنده است. بسیاری از زوجین بعد از یک اتفاق ناگوار در رابطه‌شان تصمیم می‌گیرند راه خود را بروند. این اتفاق می‌تواند از دست دادن فرزند، بیکاری طولانی مدت، بیماری‌های سخت یا مشکلات خانوادگی در زندگی یکی از طرفین باشد. ممکن است هیچ یک از شما در بدو این اتفاق ناگوار و دلخراش، به فکر زوج درمانی نیفتد، اما لازم است که همیشه به این موضوع توجه داشته تا در زمان وقوع آن آماده باشید.
در یک الگوی مخرب گیر افتاده‌اید
عادت‌ها و الگو‌های بد و مخرب زیادی هستند که ممکن است در زندگی روزمره به آنها گرفتار شوید، از عادات غذایی و خواب نامناسب گرفته تا عادت به جدایی، برخورد نامناسب با خانواده‌ها و هزاران مورد دیگر…. یک الگوی مخرب می‌تواند به این سادگی باشد که یک نفر از شما همیشه از دیگری به عنوان سنگ صبور استفاده می‌کند، اما خودش در مقابل حاضر به شنیدن و همدلی با دیگری نیست. یا شاید عمیق‌تر، تقسیم نامتعادل کار‌های خانه میان زوجین. هرچه این الگو‌های مخرب، ریشه در زمان‌های طولانی‌تری داشته باشند، انرژی و زمان بیشتری برای حل شدن نیاز دارند. پس بهتر است هرچه زودتر شروع کنید.
بهترین مرکز مشاوره زوج درمانی تهران
زوج درمانی در مرکز مشاوره برگ سبز، به این صورت است که علاوه بر مشکلاتی که زوج‌ها به خاطر آن مراجعه کرده‌اند، زوایای دیگر زندگی مشترک آنها نیز ارزیابی می‌شود. در این جلسات علاوه بر اینکه با زوج‌ها به طور هم‌زمان صحبت می‌شود، جلسات جداگانه‌ای نیز با هر کدام از طرفین برگزار شده و مشکلات زندگی از دیدگاه آنها پرسیده می‌شود. در جلساتی که هر دو طرف حاضر هستند، رفتار و برخورد آنها با یکدیگر بررسی می‌شود.
در بعضی از جلسات زوج درمانی تمرین‌های خانگی برای برقراری ارتباط به زوجین داده می‌شود. با تکرار این تمرین‌ها، علاوه بر اینکه مهارت‌های ارتباطی تقویت می‌شود، آگاهی آنها نیز افزایش پیدا می‌کند.
در جلسات ابتدایی زوج درمانی در کلینیک برگ سبز، زوج درمانگر به شما توضیح می‌دهد که زوج درمانی چیست و هدف از زوج درمانی دستیابی به چه مهارت‌هایی در زندگی مشترک است. زوج درمانگر به این نکته تاکید می‌کند هر یک از زوجین قرار است در روند زوج درمانی خودشان را تغییر دهید، نه شریک زندگی خود را.
در زوج درمانی به زوجین آموزش داده می‌شود که چگونه می‌توانند با مدیریت صحیح و هدایت درست، تعارضات به وجود آمده در رابطه را به عامل رشد و شکوفایی خود تبدیل کنند. در جلسات اول زوج درمانی، معمولاً در ابتدا سوالاتی در مورد تاریخچه روابط پرسیده می‌شود. شرایط فرهنگی خانواده‌ی زوجین و ارزش‌های مشترک بین زوجین مورد بررسی قرار می‌گیرد. در صورت لزوم ممکن است جلسات اول به مداخله زوج درمانگر در بحران به وجود آمده بپردازد و شرایط را برای مراحل بعدی درمان آماده کند.
در جلسات بعدی زوج درمانی، زوج درمانگر به شناسایی مشکلات موجود بین زوجین می‌پردازد تا بتواند موضوعات اصلی را تعیین کند و با توجه به محدودیت‌های موجود، اهداف درمانی زوجین را مشخص کند و برنامه ریزی مناسبی برای این کار داشته باشد.
