افسردگی دوران بارداری؛ علائم و درمان
افسردگی دوران بارداری، یکی از انواع افسردگی است که ممکن است برخی از خانم‌ها در دوران بارداری خود آن را تجربه کنند. با توجه به تاثیری که این موضوع روی سلامت روان مادر و حتی سلامت جنین دارد، بسیار مهم است که افسردگی دوران بارداری را بشناسید و با علائم آن آشنا باشید؛ تا در صورت مشاهده علائم آن در خود یا اطرافیانتان، خیلی سریع بتوانید برای درمان افسردگی دوران بارداری اقدام کنید.
در دوران بارداری، هورمون‌های بدن مادر دچار تغییرات شدیدی می‌شوند تا کودک بتواند در بدن مادر رشد کند. همین تغییرات شدید هورمون‌ها، در برخی از موارد می‌تواند باعث اختلال در سلامت روان و ایجاد مشکلات روان مثل افسردگی دوران بارداری شود. علاوه بر تاثیر هورمون‌ها، تغییرات سریع بدن در دوران بارداری، تغییر ناگهانی سبک زندگی، استرس و نگرانی مادر بابت سلامت فرزند و بسیاری از موارد دیگر، می‌تواند شرایط بارداری را برای مادر دشوار و چالش‌برانگیز کند. همه این عوامل در کنار هم می‌تواند باعث ایجاد افسردگی دوران بارداری شود.
با توجه به اینکه تمام فکر مادر در دوران بارداری، سلامت کودک‌اش است و ممکن است که نسبت به سلامت خود بی‌تفاوت باشد، بسیار مهم است که اطرافیان توجه ویژه‌ای در این دوران نسبت به مادر باردار داشته باشند و در صورت مشاهده نشانه‌های اولیه افسردگی بارداری در مادر، هرچه سریع‌تر اقدامات درمانی لازم را انجام دهند. علاوه بر این، با توجه به اینکه این توقع از مادر باردار وجود دارد که دوران بارداری شادی‌آوری داشته باشد، ممکن است که مادر علائم افسردگی دوران بارداری را انکار کند و برای درمان تخصصی اقدام نکند.
اگرچه بیشتر هشدار‌ها و آگاهی‌هایی که امروزه به افراد داده می‌شود، درباره افسردگی پس از زایمان است، با این حال، افسردگی دوران بارداری نیز به همان نسبت شایع است. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که از هر ۱۰ مادر در دوران بارداری، ۱ نفر آن‌ها دچار افسردی بارداری می‌شود؛ اما متاسفانه آگاهی عمومی نسبت به افسردگی دوران بارداری نسبت به افسردگی پس از زایمان بسیار پایین‌تر است.
به همین دلیل، ما در این نوشته از بلاگ کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، تصمیم گرفتیم تا به این موضوع بپردازیم و افسردگی بارداری را از جهات مختلفی شامل علائم افسردگی دوران بارداری و درمان افسردگی بارداری بررسی کنیم. اگر شما هم یک مادر باردار هستید یا در اطرافیان نزدیکتان مادر بارداری وجود دارد، بسیار توصیه می‌کنیم که در ادامه این نوشته آموزنده با ما همراه باشید تا با نشانه های افسردگی بارداری آشنا شوید تا بتوانید در صورت مواجه با آن، به صورت حرفه‌ای اقدام کنید.
دوران بارداری، دوره حساس و پرفراز و نشیبی است و لازم است که هم به سلامت مادر و هم سلامت کودک توجه ویژه‌ای شود. اگرچه بیشتر تمرکز افراد روی سلامت جسمی مادر و کودک است، اما سلامت روحی مادر نیز در این دوران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و تاثیر زیادی روی کیفیت زندگی مادر در دوران بارداری و پس از بارداری و همچنین مراقبت از فرزند خواهد داشت. افسردگی دوران بارداری یکی از مواردی است که ممکن است در دوران بارداری سلامت روحی مادر را تحت تاثیر قرار دهد و لازم است که برای درمان افسردگی بارداری اقدام کنید. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در این مورد می‌توانید انجام دهید، کمک از یک مشاور و روانشناس حرفه‌ای و باتجربه در این زمینه است. کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، آماده ارائه خدمات روانشناسی و روان درمانی به شما مادران باردار عزیز است. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره جلسات روانشناسی در کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین مرکز مشاوره غرب تهران، و همچنین رزرو وقت روانشاس، روی لینک زیر کلیک کنید.
افسردگی دوران بارداری چیست؟
افسردگی دوران بارداری که گاها به عنوان افسردگی قبل از زایمان نیز شناخته می‌شود، نوعی از اختلالات خلقی است که به دلیل تغییرات هورمونی شدید در دوران بارداری به وجود می‌آید و سلامت روان مادر باردار را به خطر می‌اندازد و ادامه پیدا کردن آن حتی می‌تواند روی مراقبت‌های مادر از فرزند نیز تاثیرگذار باشد و سلامت کودک را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
افسردگی دوران بارداری می‌تواند چالش‌ها و مشکلات دوران بارداری را چندین برابر برای مادر و اطرافیان او سخت‌تر کند و دوران بارداری که می‌تواند یکی از شیرین‌ترین دوره‌های زندگی مادر باشد را، بسیار سخت و دشوار کند.
افسردگی پس از زایمان یکی از شایع‌‌ترین اختلالات روانشناختی بین مادرانی است که تازه فرزندشان متولد شده است. زنی که به تازگی زایمان را تجربه کرده است، درگیر تغییرات ناگهانی زیادی می‌شود. تغییرات سطح هورمون‌ها، اختلالات خواب، تغییرات زندگی و نگهداری از فرزند، تغییرات فیزیکی و عاطفی تنها بخشی از تغییراتی است که مادر پس از تولد فرزند با آن مواجه می‌شود.
نشانه‌ها و علائم افسردگی بارداری
نشانه های افسردگی بارداری، تقریبا شبیه به نشانه های افسردگی ماژور است. اگر مادر باردار، علائم زیر را بیشتر از دو هفته به صورت مداوم تجربه کند، احتمالا دچار افسردگی دوران بارداری شده است و باید هرچه سریع‌تر برای درمان افسردگی بارداری اقدام کنید. معمولا افسردگی دوران بارداری در ماه‌های آخر بارداری به سراغ مادر می‌آید. از جمله مهم‌ترین علائم افسردگی دوران بارداری عبارتند از:
- غم و اندوه مداوم
- دشواری یا عدم تمرکز
- خوابیدن به مقدار بسیار کم یا بسیار زیاد
- ازدست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که معمولا از آن‌ها لذت می‌بردند
- افکار تکرارشونده (نشخوار ذهنی) در مورد مرگ، خودکشی یا ناامیدی
- اضطراب
- احساس گناه یا بی‌ارزشی
- تغییر در عادات غذا خوردن
افسردگی از آن دسته بیماری‌های روان است که اگر زود متوجه آن شوید، می‌توانید به راحتی آن را کنترل و درمان کنید و به زندگی نرمال بازگردید و اگر هم آن را نادیده بگیرید، به قدری می‌تواند پیشرفت کند که زندگی عادی شما را به طور کلی مختل کند و در برخی از موارد نیز می‌تواند باعث بروز تفکر آسیب به خود و خودکشی در فرد مبتلا شود.
درمان افسردگی دوران بارداری
اگر احساس می‌‌کنید که علائم افسردگی دوران بارداری را دارید، اولین و مهم‌ترین اقدامی که در این جهت باید انجام دهید، این است که راهکاری مناسب برای درمان افسردگی دوران بارداری داشته باشید. خوشبختانه، افسردگی دوران بارداری در صورت تشخیص به موقع خیلی سریع و راحت قابل درمان است. در ادامه، برخی از راهکارها برای درمان افسردگی بارداری را با هم بررسی می‌کنیم:
روان درمانی و مشاوره
یکی از اولین اقداماتی که در جهت درمان افسردگی بارداری باید انجام دهید، کمک گرفتن از یک روانشناس و روان درمانگر حرفه‌ای است. شرکت در جلسات روان درمانی می‌تواند به مادر باردار کمک کند تا با احساسات خود خیلی بهتر و راحت‌تر کنار بیاید و بتواند آن‌ها را کنترل کند. در جلسات روان درمانی، روانشناس با ارائه راهکارهای مختلف، سعی می‌کند تا افسردگی دوران بارداری را درمان کند.
گروه درمانی
شرکت در جلسات گروه درمانی و داشتن یک گروه حمایتی به مادری که دچار افسردگی دوران بارداری شده است کمک می‌کند تا احساسات خود را به رسمیت بشناسد و احساس تنهایی در این مورد نکند. گروه درمانی باعث می‌شود که مادر در جمع سایر مادران بارداری که با افسردگی دوران بارداری درگیر هستند قرار بگیرد و از تجربیات آن‌ها نیز استفاده کند.
گروه درمانی یکی از شیوه‌های جدید روانشناسی است که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است و نظر بسیاری از افراد و روانشناسان را به خود جلب کرده است. گروه درمانی معمولا به عنوان یک درمان مکمل، در کنار برنامه درمان اصلی، به کار گرفته می‌شود و به فرد در بهبود سریع‌تر کمک می‌کند.
دارو درمانی
یکی دیگر از روش‌های درمان افسردگی دوران بارداری، دارو درمانی است. اغلب زمانی به سراغ دارو درمانی می‌رویم که از عملکرد روش‌های دیگر ناامید شده باشیم. با توجه به تاثیری که داروها می‌تواند روی سلامت جنین داشته باشد، بسیار مهم است که داروها را با مشورت روانپزشک و متخصص زنان مصرف کنید و تحت هیچ شرایطی اقدام به مصرف سربه‌خود داروها نکنید.
درمان نوروتراپی
یکی دیگر از روش‌هایی که در سال‌های اخیر برای درمان افسردگی دوران بارداری به کار می‌رود، روش‌های درمان نوروتراپی مثل نوروفیدبک است. این روش با توجه به بدون عارضه بودن آن، برای دوران حساس بارداری بسیار مناسب است و تاثیر منفی روی سلامت جنین نخواهد داشت.
نوروفیدبک یکی از روش‌های درمانی نوروتراپی است که برای درمان بسیاری از اختلالات روانی مثل بیش فعالی، افسردگی حاد، اختلالات خواب، وسواس فکری و … به کار می‌رود. در این تکنیک درمانی نوین، ما به دنبال آموزش دوباره مغز توسط خود مغز هستیم تا مغز بتواند امواجی که منتشر می‌کند را دوباره اصلاح کند.
