نارکولپسی چیست؟ نشانه های حمله خواب را بشناسید
نارکولپسی یکی از انواع اختلالات خواب است که به عنوان حمله خواب نیز شناخته می‌شود. در نارکولپسی فرد ناگهانی و خیلی سریع، در حین انجام فعالیت روزانه به خواب می‌رود و ممکن است علائمی مثل فلج عضلانی را تجربه کند. این اختلال تاثیرات روحی و روانی و همچنین جسمی منفی روی فرد می‌گذارد و معمولا این دسته از افراد خواب راحتی را تجربه نمی‌کنند و طبیعتا در طول روز نیز کسل و خسته هستند.
قطعا برای شما هم پیش آمده است که در طول روز احساس خواب‌آلودگی شدیدی را تجربه کنید و در حین انجام یک فعالیت روزانه، چند ثانیه‌ای به خواب بروید. چنین به خواب رفتن‌هایی در حین انجام کار، اگر گاها و به صورت کوتاه مدت اتفاق بیوفتد، کاملا طبیعی است و با تغییر در سبک زندگی و خواب کافی در طول شب حل می‌شود؛ اما در افراد مبتلا به نارکولپسی، این به خواب رفتن ناگهانی به صورت دورهای و پشت سر هم رخ می‌دهد و روند فعالیت‌های روزانه فرد را دچار مشکل می‌کنند. اختلال حمله خواب تنها به خوابیدن ناگهانی محدود نمی‌شود و با علائم دیگری مثل فلج عضلانی نیز همراه است.
در چنین شرایطی است که لازم است به دنبال یک روش موثر برای درمان نارکولپسی باشید. خوشبختانه امروزه روش‌های موثری برای درمان اختلال نارکولپسی یا حمله خواب کشف شده است که با کمک آن می‌توانید این اختلال را کنترل و درمان کنید. در این نوشته از کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین مرکز مشاوره غرب تهران، می‌خواهیم به سراغ بررسی اختلال نارکولپسی، علائم نارکولپسی و روش های درمان نارکولپسی برویم. اگر شما هم در خود یا اطرافیانتان، علائمی مثل خواب ناگهانی، فلج عضلانی هنگام خواب و … را اخیرا مشاهده کرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این نوشته با ما همراه باشید.
روش‌های درمانی مختلفی برای درمان نارکولپسی وجود دارد. یکی از بهترین و موثرترین روش‌ها برای درمان نارکولپسی، روش‌های نوروتراپیس است. بهتر است برای درمان نارکولپسی ابتدا به یک روان درمانگر مراجعه کنید. درمانگر پس از تشخیص قطعی اختلال نارکولپسی شما را به یک نوروتراپست حرفه‌ای جهت شروع روند درمان معرفی می‌کند. کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، دارای بهترین و حرفه‌ای‌ترین تیم نوروتراپی در غرب تهران است. شما می‌توانید برای درمان اختلال نارکولپسی به کلینیک روانشناسی برگ سبز مراجعه کنید.
نارکولپسی یا حمله خواب چیست؟
نارکولپسی یا حمله خواب یک اختلال عصبی است که روی خواب و بیداری فرد تاثیرگذار است؛ در اصل در اختلال نارکولپسی، آن قسمت از مغز که مسئول کنترل خواب و بیداری فرد است، دچار مشکل در عملکرد می‌شود.
وقتی صحبت از نارکولپسی یا حمله خواب به میان می‌آید، بسیاری از افراد آن را با ترس ناگهانی هنگام خواب یا حمله پانیک اشتباه می‌گیرند؛ اما باید بدانید که این اختلال هیچ ارتباطی با اضطراب و ترس شبانه ندارد و به دلیل اختلال در قسمتی از عملکرد مغز رخ می‌دهد.
افراد مبتلا به اختلال حمله خواب، معمولا در طول روز با خواب‌آلودگی مواجه‌اند و ممکن است ناگهانی به خواب بروند. همچنین در برخی از موارد، اختلال حمله خواب با فلج عضلانی فرد همراه است و فرد نمی‌تواند هیچ تکانی بخورد.
افراد مبتلا به نارکولپسی، چرخه خواب را به‌خوبی دنبال نمی‌کنند و بلافاصله به مرحله REM و خواب عمیق می‌رسند. این موضوع میتواند حتی هنگام انجام یکی از فعالیت‌های روزانه رخ دهد و فرد حین انجام کارهای خود به خواب برود.
نارکولپسی یکی از انواع اختلالات خواب است که بر خلاف تصور عموم، بسیار شایع می‌باشد. اختلال خواب یکی از انواع رایج اختلالات روان است که افراد زیادی در طول زندگی با آن درگیر هستند. اختلال خواب انواع مختلفی دارد. ممکن است فرد دارای اختلال خواب نتواند به راحتی بخوابد؛ یا برعکس. یعنی فرد بسیار زیاد می‌خوابد اما باز هم در طول روز احساس کسالت و خستگی می‌کند.
نارکولپسی در چه سنینی شایع است؟
اختلال نارکولپسی معمولا از سن ۱۵ سالگی تا ۲۵ سالگی آغاز می‌شوند و میتواند تا آخر عمر فرد نیز ادامه پیدا کند. اگرچه این اختلال در بین کودکان شایع نیست، اما مواردی نیز در سنین کودکی مشاهده شده است. در بسیاری از موارد نیز این اختلال در فرد وجود دارد اما به دلیل عدم شناخت کافی از این اختلال علائم نارکولپسی، هیچوقت تشخیص داده نمی‌شود و طبیعتا درمانی نیز صورت نمی‌گیرد.
علت بروز اختلال حمله خواب چیست؟
هنوز علت دقیق و اصلی اختلال حمله خواب یا نارکولپسی کشف نشده است؛ اما تحقیقات نشان می‌دهد که این اختلال به دلیل مشکل در قسمتی از مغز که کنترل خواب را بر عهده دارد، رخ می‌دهد. برخی از ژن‌ها میتواند احتمال ابتلا به حمله خواب را بالا ببرد؛ پس یکی از دلایل اختلال نارکولپسی، وراثت است.
یکی دیگر از دلایل بروز نارکولپسی، کمبود تولید ماده شیمیایی به اسم هیپوکتین است. هیپوکتین روی کنترل خواب بسیار تاثیرگذار است و اگر این ماده شیمایی در مغز کم تولید شود، فرد دچار حمله خواب می‌شود. ناهنجاری در قسمتی از مغز که مسئول کنترل خواب، به ویژه خواب REM است نیز میتواند باعث بروز نارکولپسی یا حمله خواب در فرد شود.
نشانه های اختلال نارکولپسی
حمله خواب نشانه‌هایی دارد که با کمک آن می‌توانید به وجود این اختلال پی ببرید. توجه داشته باشید که این علائم باید به صورت دورهای و نسبتا طولانی در شما رخ دهد تا بتوانید تشخیص اختلال نارکولپسی دهید. علاوه بر این، این علائم تنها به تشخیص اولیه نارکولپسی کمک می‌کند. برای تشخیص قطعی باید به روانشناس و نوروتراپیست مراجعه کنید و پس از بررسی‌های دقیق و تهیه نقشه مغزی، نوروتراپیست و روانشناس می‌توانند تشخیص قطعی دهند. در ادامه برخی از شایع‌ترین علائم نارکولپسی یا حمله خواب را بررسی می‌کنیم:
کاتاپلکسی
یکی از شایع‌ترین نشانه های نارکولپسی، کاتاپلسکی است. کاتاپلکسی در واقع به از دست دادن کنترل ماهیچه‌های بدن در حین بیداری گفته می‌شود. برخی از افراد مبتلا به حمله خواب، در طول روز به صورت کلی و ناگهانی کنترل ماهیچه‌های خود را از دست می‌دهند.
فلج خواب
فلج خواب که به اسم بختک خواب نیز معروف است یکی دیگر از نشانه های نارکولپسی است. در این حالت، فرد در ابتدای مراحل خواب یا انتهای آن قادر به حرکت یا صحبت کردن نیست و در حین خواب فلج شده است.
توهم
یکی دیگر از علائم نارکولپسی، توهم است. افراد مبتلا به حمله خواب، گاها چه در حالت خواب و چه در بیداری، دچار توهم دیداری و شنیداری می‌شوند.
شب بیداری
برخی از مواقع، فرد مبتلا به نارکولپسی دچار شب بیداری می‌شود و نمی‌تواند شب‌ها به‌راحتی به خواب برود. همین موضوع باعث کسل بودن و خواب‌آلودگی در طول روز می‌شود و فعالیت‌های فرد در طول روز را با مشکل روبه‌رو می‌کند.
در دنیای پر از تنش و استرس امروز، خواب کافی برای همه ما بسیار ضروری است و در صورتی که دچار اختلالات خواب باشیم، انرژی مورد نیاز برای انجام فعالیت‌های روزمره را نخواهیم داشت؛ از این رو باید به بی خوابی های شبانه و اختلالات خواب خود توجه داشته باشید و در صورت مشاهده علائم بی خوابی، هرچه سریع‌تر برای رفع مشکل و درمان بی خوابی اقدام کنید.
خواب کوتاه
یکی دیگر از علائم و مشکلاتی که افراد مبتلا به نارکولپسی با آن درگیر هستند، خواب کوتاه است. معمولا این افراد در طی فعالیت‌های روزانه، خواب کوتاه و سبک را تجربه می‌کنند و وقتی بیدار می‌شوند، چیزی به یاد نمی‌آورند.
ورود سریع به مرحله آخر خواب (REM)
مرحله REM، آخرین مرحله از مراحل ۵گانه خواب است. در این مرحله فرد وارد خواب عمیق شده و رویاپردازی هم در این مرحله اتفاق می‌افتد. افراد مبتلا به نارکولپسی، خیلی سریع وارد مرحله REM می‌شوند و این موضوع، مشکلاتی را برای فرد ایجاد می‌کند.
خواب‌آلودگی در طول روز
یکی دیگر از مشکلات افراد مبتلا به نارکولپسی، خواب‌آلودگی است. از آن جایی که این افراد در طول شب خواب راحت و باآرامشی ندارند، در طول روز نیز طبیعتا دچار خواب‌آلودگی می‌شوند و ممکن است هر لحظه به خواب روند.
درمان نارکولپسی
روش‌های درمانی متفاوتی برای درمان و کنترل نارکولپسی وجود دارد که بسیاری از افراد به آن پاسخ مثبت نشان دادند. در ادامه برخی از رایج‌ترین روش های درمان نارکولپسی را بررسی می‌کنیم:
روان درمانی
یکی از اولین اقداماتی که در مواجهه با نارکولپسی باید انجام دهید، مراجعه به روان درمانگر است. او میتواند حمله خواب را به صورت قطعی در فرد تشخیص دهد. همچنین شما را به پزشکان و متخصصان دیگر برای ادامه روند درمان ارجاع دهد. همچنین در بسیاری از موارد فرد مبتلا به نارکولپسی دچار افسردگی نیز می‌شود؛ پس صحبت با روانشناس در چنین شرایطی نیز میتواند مفید باشد و به درمان بهتر کمک کند.
تغییر در سبک زندگی
سبک زندگی غلط و نداشتن ساعت خوابی منظم نیز میتواند باعث تشدید علائم نارکولپسی شود. با تغییر سبک زندگی و تنظیم برنامه خواب منظم می‌توانید تا حد بسیار خوبی علائم اختلال حمله خواب را در خود کاهش دهید. تنظیم دقیق زمان خواب، ورزش و فعالیت روزانه، تغذیه مناسب، عدم مصرف داروهای خواب‌آور، پرهیز از مصرف بیش از حد الکل از جمله کارهایی است که می‌توانید برای تغییر در سبک زندگی انجام دهید.
دارو درمانی
دارو درمانی نیز یکی از روش های درمان نارکولپسی است. همانطور که گفتیم، نارکولپسی میتواند در اثر کمبود هیپوکتین به وجود آید؛ از این رو با مصرف داروهایی که دارای هیپوکتین هستند، می‌توانیم این اختلال را کاهش دهیم. توجه داشته باشید که برای دارو درمانی حتما باید به یک روانپزشک مراجعه کنید و از مصرف خودسر داروها بپرهیزید.
نوروفیدبک
یکی از بهترین روش‌ها برای درمان نارکولپسی، درمان نوروفیدبک است. همانطور که گفتیم، نارکولپسی میتواند به دلیل اختلال در قسمتی از مغز که مسئول کنترل خواب است رخ دهد. ما می‌توانیم با کمک روش نوروتراپی، این قسمت از مغز را دوباره آموزش دهیم تا عملکرد درستی داشته باشد. با این کار می‌توانیم نارکولپسی را درمان کنیم و علائم آن را به شدت کاهش دهیم.
نوروفیدبک یکی از روش‌های نوروتراپی است که به درمان بسیاری از اختلالات کمک می‌کند و به عنوان یکی از روش‌های درمانی موثر شناخته می‌شود. در این تکنیک درمانی نوین، ما به دنبال آموزش دوباره مغز توسط خود مغز هستیم تا مغز بتواند امواجی که منتشر می‌کند را دوباره اصلاح کند. نوروفیدبک به درمان بسیاری از اختلالات روان مثل بی‌خوابی، پرخوری، بیش فعالی کودکان، استرس و اضطراب، فراموشی و آلزایمر، کودکان مبتلا به اوتیسم و … کمک می‌کند. همچنین ورزشکاران و دانش‌آموزان می‌توانند از این روش برای افزایش تمرکز و بهبود عملکرد خود نیز استفاده کنند.
