اختلال کم توجهی یکی از انواع اختلالات روانی است که شاید با آن درگیر شده باشید اما خودتان از آن بی اطلاع باشید. آیا برایتان دشوار است که برای مدت طولانی تمرکز کنید؟ آیا به راحتی حواستان پرت می‌شود؟ یا اینکه فراموشکارید و هرروز وسایلتان را گم می‌کنید؟ آیا خیلی زود از شغلتان خسته می‌شوید؟ به جزئیات توجه نمی‌کنید؟ در دوران مدرسه چطور؟ حوصله نداشتید که تکالیفتان را انجام بدهید؟ آیا فرزندی دارید که این علائم را در او مشاهده کنید؟ اگر پاسختان به بیشتر این سوالات مثبت است، ممکن است خود یا فرزندتان دچار اختلال کم توجهی باشید.
اختلال کم‌توجهی یا ADD یک اختلال مغزی است و زندگی روزمرۀ فرد مبتلا را با دشواری‌های زیادی روبه‌رو می‌کند. ویژگی‌های اصلی این اختلال کم‌توجهی، حواس پرتی و حافظۀ ضعیف است. فرد بزرگسالی که از اختلال کمبود توجه رنج می‌برد، قرار ملاقات‌هایش را فراموش می‌کند، به سختی می‌تواند شغلش را حفظ کند، در حفظ نظم زمانی مشکل دارد؛ اگرچه این اختلال معمولا از کودکی آغاز می‌شود و عملکرد او در مدرسه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
اختلال کم توجهی در کودکان
کم توجهی یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی روانپزشکی در میان کودکان است. محققی به اسم ژوزف بایدرمن در سال 2005، مقاله‌ای دربارۀ ADD در مجلۀ روانپزشکی زیستی منتشر کرده و در آن نوشته که 5 تا 10 درصد از کودکان در سنین مدرسه دچار اختلال کم توجهی هستند و این اختلال در میان 30 تا 50 درصد آنها باقی می‌ماند و آنها را در سنین بزرگسالی هم درگیر می‌کند.
در صورت هرگونه سوال در زمینه کودکان میتوانید از خدمت پزشک آنلاین متخصص کودکان سامانه حال استفاده کنید.
کودکانی که مبتلا به اختلال نقص توجه هستند، معمولا:
- اعتماد بنفس بالایی ندارند.
- عملکردشان در مدرسه ضعیف است.
- معمولا در کلاس درس بی‌حوصله و بی‌علاقه به نظر می‌رسد.
- رویاپرداز و معمولا فراموش‌کارند.
- تکالیفشان را آهسته و معمولاً نامرتب انجام می‌دهند.
- ممکن است تکالیف را ناقص به مدرسه بیاورند.
- نمرات آنها عموماً ضعیف است.
علت های اصلی اختلال کم توجهی یا ADD
مهم‌ترین علت ابتلا به اختلال کم توجهی ژنتیک و وراثت است. البته محققان هنوز هم در حال پژوهش دربارۀ این مسئله هستند و می‌خواهند بدانند که آیا ژن‌های خاصی درایجاد ADD نقش دارند یا نه.
بعضی از محققان سبک زندگی مدرن را هم در ایجاد اختلال نقص توجه تأثیرگذار می‌دانند. آنها معتقدند که سبک زندگیِ پرسرعت و پراسترس در دوران مدرن ابتلا به ADD را افزایش داده است. برای مثال کودکان امروزی در معرض رسانه‌ها، پیام‌رسان‌های سریع، بازی‌های ویدیویی و نمایش‌های تلویزیونی هستند و با این چیزها احاطه شده‌اند. والدینشان هم دائما عجله دارند، سخت کار می‌کنند تا پول به دست بیاورند و زمان کمتری برای فرزندانشان صرف می‌کنند.
در نتیجه برای این کودکان سازگاری با سرعت آهستۀ کلاس دشوار است. به نظر پژوهشگران متخصص در زمینۀ ADD، با وجود آنکه عامل وراثتی در شکل‌گیری این اختلال مؤثر است، به دلیل انعطاف پذیر بودن مغز کودکان، می‌توان به کمک عوامل محیطی زمینه‌های شکل‌گیری عدم تمرکز را کنترل کرد. با وجود این، لازم است که در این زمینه تحقیقات بیشتری انجام شود.
علائم و نشانه های اختلال کم توجهی
در این بخش به صورت جداگانه به علائم ADD در کودکان و بزرگسالان اشاره می‌کنیم:
علائم ADD یا اختلال کم توجهی در کودکان
- در کارهای مدرسه یا فعالیت‌های دیگر به جزییات بی‌توجه هستند.
- وقتی با آنها مستقیماً صحبت کنید، به نظر می‌رسد که گوش نمی‌دهند.
- در کارهای طولانی، گوش دادن به صحبت معلم و مطالعه به سختی توجه خود را حفظ می‌کنند.
- دستورات را انجام نمی‌دهند و در انجام تکالیف مدرسه مشکل دارند.
- در مرتب نگه‌داشتن وسایل و مدیریت زمان و رعایت ضرب الاجل مشکل دارند.
- وسایل مدرسه و ابزارهای خود را گم می‌کنند.
- حواسشان به راحتی با محرک‌ها پرت می‌شود.
علائم ADD در بزرگسالان
- به جزئیات توجه نمی‌کنند و بی‌دقت هستند.
- برای حفظ توجه و تمرکز روی کارهایشان مشکل دارند.
- در سازماندهی وظایف و فعالیت‌هایشان مشکل دارند.
- از فعالیت‌هایی که نیاز به تلاش ذهنی مداوم دارد، پرهیز می‌کنند.
- وسایلشان را مدام گم می‌کنند.
- به سادگی حواسشان پرت می‌شود.
- در فعالیت‌های روزمره و شغلی خود فراموش‌کارند.
اختلال ADHD
اختلال بیش فعالی و نقص توجه یا ADHD (Attention Deficit HyperActivity Disorder)نوعی اختلال عصبی رشدی است که به طور معمول در سنین کودکی تشخیص داده می‌شود و در صورت عدم درمان، تا بزرگسالی ادامه می‌یابد. این اختلال می‌تواند بر عملکرد و رفتار افراد در محیط‌هایی از جمله خانواده، مدرسه و در اجتماع تاثیر منفی بگذارد. عوامل ژنتیکی تاثیر زیادی در بروز این اختلال دارد و وراثت پذیری بالایی دارد.
اختلال بیش فعالی به طور خلاصه به دو دسته تکانشی و اختلال بی‌توجهی دسته بندی می‌شود و به صورت علائمی از جمله: کم‌توجهی یا بی دقتی، بیش فعالی، بروز رفتار‌هایی که بدون فکر قبلی صورت می‌گیرند، بی احتیاطی، حواس‌پرتی و سایر مواردی که در ادامه به آنها می‌پردازیم؛ ظاهر می‌شود.
داروهایی که به دستور پزشک تجویز می‌شود، به طور کلی برای کنترل بیش فعالی هستند و برای بهبودی کامل این اختلال نیاز است تا به متخصصان علوم روانشناختی مراجعه کنید. کلینیک برگ سبز با تلاش هر چه بیشتر به شما کمک می‌کند تا به سلامت روان و روح خود بهبود ببخشید.
علائم بیش فعالی یا ADHD
اگرچه علائم بیش فعالی در هر فردی می‌توانند متفاوت باشد و ADHD در هر شخصی به نوعی خود را نشان دهد، با این حال برخی از این علائم بسیار رایج بوده و به تشخیص اولیه ADHD کمک می‌کند. در ادامه برخی از رایج‌ترین علائم بیش فعالی را بررسی می‌کنیم:
- مشکل در توجه و تمرکز
- بی‌قراری
- انرژی زیاد
- مشکل در اتمام تکالیف یا وظایف
- بی‌نظمی
- نوسانات خلقی بالا
- استرس و اضطراب
- روابط عاطفی متعدد و بی‌ثبات
- صحبت بسیار زیاد با دیگران
- توجه نکردن به جزئیات
- مشکل در برنامه‌ریزی
- احساس بی‌قراری
- مشکل در ایستادن و نشستن زیاد (افراد مبتلا به ADHD تمایل دارند که همواره در حرکت باشند)
تفاوت اختلال کم توجهی با اختلال کم توجهی بیش فعالی
بسیاری از افراد همچنان از عبارات ADD و ADHD به‌جای هم استفاده می‌کنند، اما مهم است که بدانیم این دو یکسان نیستند.
- DSM-5 در حال حاضر ADHD را به ۳ زیرمجموعه تقسیم کرده است: نوع کم‌توجه (ADD)، نوع بیش‌فعال-تکانشی و نوع ترکیبی.
- از سال ۱۹۹۴، پزشکان از واژه ADHD برای توصیف هر دو زیرگروه بیش‌فعال و کم‌توجه ADHD استفاده می‌کنند. بااین‌حال، برخی از افراد همچنان از اصطلاح ADD برای بیان وضعیتی استفاده می‌کنند که شامل بیش‌فعالی نمی‌شود.
- ADD (نوع کم‌توجه ADHD) علائم متفاوتی با دو نوع دیگر دارد. مثلا کودکانی که به ۲ نوع دیگر ADHD مبتلا هستند، مشکلات رفتاری را بیشتر بروز می‌دهند. کودکان مبتلا به نوع کم‌توجه ADHD معمولا در مدرسه رفتار خاصی ندارند. حتی ممکن است در کلاس ساکت بنشینند، اما به این معنا نیست که مشکلی ندارند. تمرکزکردن برای این کودکان واقعا سخت است. علاوه بر این، همه کودکان مبتلا به ADD شبیه هم نیستند.
- کودکان مبتلا به نوع ترکیبی ADHD علائم متعددی از نوع بیش‌فعال- تکانشی و نوع کم‌توجه دارند.
