چگونه یک فرزند سالم تربیت کنیم؟ + تکنیک های تربیت فرزند سالم
تربیت فرزند سالم یکی از مهم‌ترین وظایفی است که بر عهده هر پدر و مادری قرار دارد. قطعا هر پدر و مادری دوست دارد که فرزندی سالم تربیت کند و او را از دوران کودکی، برای آینده آماده کند. یکی از چالش‌ها و دغدغه‌های اصلی والدین پیش از تولد فرزند، و حتی تا مدت زیادی پس از آن، این است که چگونه یک فرزند سالم تربیت کنند تا در آینده برای جامعه مفید باشد و بتواند به رشد و شکوفایی استعدادهای خود برسد.
اگرچه در گذشته شیوه‌های تربیت فرزند عموما شامل آزمون و خطای والدین و همچنین تجربه‌های شفاهی گذشته و به ارث برده بود و عموما از فرهنگ آن ناحیه نشات می‌گرفت؛ اما امروزه روانشناسان خانواده اصول کلی و دقیقی برای تربیت فرزند در نظر گرفته‌اند.
اگر می‌خواهید فرزندی سالم و مفید برای جامعه تربیت کنید، لازم است که اصول تربیتی خود را نیز دقیق انتخاب کنید و در طی این دوران، نکات و مهارت‌های مورد نیاز فرزند خود در جامعه را به او آموزش دهید.
معمولا کودکانی که والدین آن‌ها حساسیت بیشتری روی تربیت فرزند دارند، در آینده نیز موفق‌تر عمل می‌کنند و مهارت‌های اجتماعی مثل برقراری ارتباط موثر با دیگران، نه گفتن، صداقت، همکاری و … را نیز بهتر می‌آموزند.
نکته مهمی که در این بین باید در نظر داشته باشید، این است که برای تربیت فرزند خود نیازمند شناخت دقیق از خود و ویژگی‌های فرزند در طول رشد هستید. اگر می‌خواهید فرزند سالمی تربیت کنید، لازم است که ابتدا به شناخت نسبی از خود برسید و برخی از عادات خوب و ویژگی‌های مثبت را در خود تقویت کنید. همچنین برای آن که بتوانید تربیت بهتری برای فرزندتان داشته باشید، لازم است که با ویژگی‌های اخلاقی فرزندتان آشنا شوید.
در این نوشته از وبلاگ کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین مرکز مشاوره غرب تهران، می‌خواهیم درباره تکنیک های تربیت فرزند سالم صحبت کنیم. اگر شما هم جزو آن دسته از والدین دغدغه‌مند هستید که نگران آینده فرزندشان هستند، توصیه می‌کنیم که در ادامه این نوشته با ما همراه باشید.
فرزندپروری و تربیت فرزند یکی از مهم‌ترین مسائلی است که در جلسات مشاوره خانواده درباره آن بحث می‌شود. نکته بسیار مهم و حائز اهمیتی که در بحث تربیت فرزندان وجود دارد، این است که پدر و مادر باید در این مسیر با یکدیگر همراه باشد. در بسیاری از مواقع، دعواها و بحث‌های زوج باعث می‌شود که بحث تربیت فرزند به‌خوبی صورت نگیرد. یکی از موضوعاتی که در جلسات مشاوره خانواده درباره آن بحث می‌شود، تربیت فرزندان است. اگر پدر و مادر در بحث تربیت فرزند با یکدیگر هم‌عقده نباشند یا مشکلات آن‌ها روی این موضوع تاثیر بگذارد، جلسات مشاوره خانواده می‌تواند به حل این مشکلات کمک کند. کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، جلسات مشاوره خانواده و فرزندپروری را زیر نظر بهترین روانشناسان و مشاوران خانواده برگزار می‌کند. شما می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر و همچنین رزرو وقت مشاوره خانواده، روی لینک زیر کلیک کنید.
تکنیک های تربیت فرزند سالم
قطعا هر پدر و مادری دوست دارد که فرزندی با‌اخلاق و اجتماعی تربیت کند که بتواند در جامعه خوب بدرخشد و عملکرد مناسبی از خود نشان دهد. بحث تربیت فرزند یکی از مباحث بسیار مهم در خانواده است که لازم است پدرها و مادرها درباره آن فکری اساسی کنند و از الگوی تربیتی مناسبی استفاده کنند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین نکات تربیت فرزند سالم در خانواده را با هم بررسی می‌کنیم.
توضیح و استدلال برای کودک
بسیاری از والدین از فرزندشان انتظار دارند که هر حرف و صحبتی به او می‌گویند، او بدون چون و چرا آن را انجام دهد. این انتظار کاملا بی‌جا و غیرقابل اجرا است. اگر می‌خواهید فرزندتان به صحبت‌های شما گوش دهد، نباید با لحن دستوری با او صحبت کنید؛ بلکه دلیل و استدلال خود برای انجام آن کار را به طور دقیق به کودک توضیح دهید. همان طور که شما بدون دلیل و استدلال هیچ حرفی را نمی‌پذیرید، نباید از فرزند خود انتظار داشته باشید که بدون دلیل و بدون اینکه قانع شود، به حرف شما گوش دهد.
به عنوان مثال، اگر می‌خواهید کودک شما هر شب راس ساعت ۹ بخوابد، صرف گفتن جمله «ساعت ۹ وقت خواب است» نمی‌تواند باعث این شود که کودکتان به صحبت‌های شما گوش دهد. باید سعی کنید که استدلال و دلایل خود برای این صحبت را با کودک مطرح کنید. به عنوان مثال، می‌توانید از این که زود خوابیدن چه تاثیری روی رشد کودک و سلامتی او دارد، با کودک صحبت کنید.
اگر برای همه صحبت‌ها و حرف‌های خود دلیل و استدلال داشته باشید، کودک شما نیز خیلی راحت‌تر حرف‌های شما را می‌پذیرد و به حرف‌های شما گوش می‌دهد؛ اما اگر با لحن دستوری با کودک صحبت کنید و در جواب پرسش‌هایش به او بگویید که «چون این یک قانون است»، قطعا با کودک خود دچار مشکل می‌شود و حتی ممکن است که کودک به لجبازی رو بیاورد.
علاوه بر این، این مدل صحبت کردن با کودک، باعث می‌شود که مهارت‌های ارتباطی او نیز قوی‌تر شود و در آینده نیز کودک شما بتواند برای درخواست‌هایش دلیل و منطق بیاورد. این مهارت در زندگی آینده و همچنین در محیط‌های اجتماعی جز محیط خونه، به کمک کودک می‌آید.
تربیت فرزند موفق یکی از دغدغه‌ها و چالش‌های اصلی والدین از همان ابتدای تولد فرزندشان می‌باشد. والدین دوست دارند تا فرزندانشان را همیشه در اوج ببینند؛ چه در دوران کودکی، چه در مدرسه و چه حتی در بزرگسالی. برای آن که در آینده فرزندانی موفق داشته باشید، لازم است که از دوران کودکی آن‌ها را آماده کنید. اگر می‌خواهید کودکتان در دوران بزرگسالی نیز در جامعه به عنوان فردی موفق شناخته شود، باید شیوه تربیتی مناسبی را انتخاب کنید.
وقت گذاشتن برای کودک
اگر می‌خواهید کودکی سالم تربیت کنید، لازم است که برای کودک خود وقت بگذارید. تربیت فرزند بدون صرف وقت برای او امکان‌پذیر نیست. با ورود فرزند به زندگی شما، تغییرات زیادی در زندگیتان رخ می‌دهد و دیگر مثل قبل نمی‌توانید وقت زیادی برای خودتان داشته باشید. بهتر است که با صرف وقت برای فرزندتان، ارتباطتان را با او بهتر کنید. از این طریق می‌توانید هم کودک خود را بهتر بشناسید و هم روی تربیت او نظارت داشته باشید.
بهتر است که در طول هفته، به خصوص آخر هفته‌ها، وقت مشخصی را به فرزند خود اختصاص دهید و با توجه به سن او، فعالیت‌های مشترکی مثل پارک رفتن، کتاب خواندن، بازی کردن، ورزش کردن، فیلم دیدن و … را با یکدیگر انجام دهید. با این کار هم می‌توانید تکنیک‌های تربیتی خود را روی فرزندتان اجرا کنید و هم ارتباط خود را با فرزندتان بهتر کنید. ارتباط با فرزند یکی از مهم‌ترین نکات تربیتی فرزند، به خصوص نوجوانان، به حساب می‌آید.
برقراری ارتباط موثر با فرزندان جزو یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های والدین است. مهم نیست که کودک شما چند سال دارد، شما نیاز دارید تا با او ارتباط عاطفی عمیق و صمیمی برقرار کنید. معمولا کودکان و نوجوانانی که ارتباط بهتری با والدین خود دارند، اعتماد به نفس بالاتری نیز در زندگی خواهند داشت.
انعطاف‌پذیری در تربیت فرزند
انعطاف‌پذیری یکی از اصول مهم در تربیت فرزند سالم است. قطعا زمانی که در برابر همه خواسته‌های کودکتان «نه» بگویید، پس از مدتی کودک از شما ناامید می‌شود و به دنبال راه حلی جایگزین برای رسیدن به خواسته‌های خود می‌گردد و حتی ممکن است که بدون مشورت شما و به صورت پنهانی آن را انجام دهد.
همانطور که گفتیم، بهتر است که برای صحبت‌های خود، دلیل و استدلال داشته باشید و کودک خود را قانع کنید که چرا به درخواست او «نه» می‌گویید. همچنین برای ایجاد تعادل، بهتر است که در برخی از موارد نیز از خود انعطاف نشان دهید. به عنوان مثال، اگرچه لازم است که فرزند شما شب‌ها ساعت ۹ بخوابد؛ اما اگر یک شب مهمانی داشتید که برای فرزند شما مهم بود، می‌توانید در برابر این قانون از خود انعطاف نشان دهید و اجازه دهید که فرزندتان در جمع حضور داشته باشد و دیرتر به خواب برود.
آموزش و شناخت نیازها و محدودیت‌ها
یکی دیگر از مواردی که در تربیت فرزند سالم باید در نظر داشته باشید، این است که برای تربیت فرزند شما نیاز به آموزش دارید. همانطور که پیش‌تر نیز بیان کردیم، در گذشته تربیت فرزند معمولا به صورت آزمون و خطا یا استفاده از تجربه دیگران انجام می‌شد؛ اما امروزه این شیوه‌ها دیگر پاسخگو نیستند و برای تربیت فرزند باید محتاط‌تر باشید.
خوشبختانه کتاب‌های آموزشی فراوانی درباره تربیت فرزند وجود دارد که می‌توانید با مطالعه آن‌ها، خودتان را برای تربیت فرزندی سالم آماده کنید. همچنین شرکت در کلاس‌ها و کارگاه‌های روانشناسی فرزندپروری و تربیت فرزند می‌تواند کمک زیادی در این مسیر به شما کند.
نکته دیگری که در این بین باید در نظر داشته باشید این است که نقص‌ها و مشکلات خود را بپذیرید. قطعا ممکن است که در این مسیر شما خطاهایی هم داشته باشید و هیچ کسی انتظار کامل بودن از شما ندارد و شما نقاط قوت و ضعف زیادی دارید. اگر می‌خواهید فرزند سالمی تربیت کنید، لازم است که برخی از رفتارهای خود را نیز تغییر دهید. به عنوان مثال، اگر شما به عنوان یک پدر می‌خواهید که فرزندتان در امور خانه مشارکت کند، لازم است که ابتدا خودتان برای همکاری در انجام کارهای خانه پیش‌قدم شوید و وظایف خانه را تقسیم کنید.
تقسیم وظایف خانه، اهمیت بسیار بالایی دارد و این امکان را به همه اعضای خانواده می‌دهد تا در کنار هم، تلاش کنند. همچنین تقسیم وظایف خانه باعث می‌شود که تمام بار کارهای خانه و خانه‌داری، که توان و انرژی زیادی را از فرد می‌گیرد، تنها روی دوش مادر و زن خانواده نباشد و خانم خانه هم فرصتی برای خود و پرداختن به علاقه‌مندی‌ها پیدا کند.
مقایسه کودک ممنوع
یکی از اشتباهات تربیتی متداول که متاسفانه بسیاری از پدرها و مادرها آن را انجام می‌دهند، مقایسه کودک با دیگر کودکان به خصوص خواهر و برادرش است. برخی از والدین این تصور را دارند که در صورتی که کودکان خود را با هم مقایسه کنند، باعث ایجاد یک رقابت بین آن‌ها می‌شوند که باعث می‌شود کودک رفتار و عملکرد بهتری داشته باشد.
اما باید بدانید که این رقابتی که بین کودک با خواهر و برادرهایش ایجاد می‌شود، یک رقابت کاملا منفی است و در اغلب موارد تا دوران بزرگسالی نیز می‌تواند ادامه داشته باشد و مانع از ایجاد ارتباط بهتر بین خواهرها و برادرها می‌شود.
شما باید به کودک خود این اطمینان را دهید که او را بی قید و شرط دوست دارید و تحت هر شرایطی، او را دوست خواهید داشت و برای دوست‌داشتنی بودن لازم نیس که مثل خواهر یا دخترخاله خود باشد؛ بلکه او دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد است و می‌تواند آن‌ها را شکوفا کند. این موضوع، علاوه بر اینکه باعث تربیت بهتر کودک شما می‌شود، اعتماد به نفس کودکتان را نیز بالا می‌برد؛ پس به هیچ عنوان کودک خود را با دیگران مقایسه نکنید.
اعتماد به نفس تاثیر زیادی در سلامت روان و روحیه کودکان دارد. کودکان با اعتماد به نفس بالا، در بزرگسالی نیز بهتر و موفق‌تر عمل می‌کنند. کودک با اعتماد به نفس، در اجتماع و حضور دیگران نیز بهتر ظاهر می‌شود و عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد.
