فوبیای حشرات چیست؟ علائم و درمان فوبیای حشرات
فوبیا حشرات یا آنتوموفوبیا یکی از انواع فوبیای رایج در بین افراد، به خصوص خانمها و کودکان است که جزو اختلالات اضطرابی طبقهبندی میشود. فردی که دچار فوبیای حشرات است، خود میداند که این حجم از ترس از حشرات غیرمنطقی است؛ اما کنترلی روی آن ندارد.
شاید در نگاه اول، فوبیای حشرات جدی به نظر نرسد و تصور کنید که چیز مهمی نیست؛ اما باید بدانید که آنتوموفوبیا میتواند روی کیفیت زندگی روزمره فرد بسیار تاثیرگذار باشد. بسیاری از افرادی که دچار فوبیای حشرات هستند، نمیتوانند باآرامش و آسودگیخیال در طبیعت قدم بزنند یا حتی همیشه ترس از مشاهده حشراتی مثل سوسک در خانه دارند.
خوشبختانه فوبیای حشرات کاملا قابل درمان است و شما میتوانید آن را خیلی سریع و راحت درمان کنید. پس اگر علائم فوبیای حشرات را در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردهاید، بهتر است که هرچه سریعتر برای درمان آن اقدام کنید تا این ترس از حشرات بیش از این روی زندگی شما تاثیرگذار نباشد.
در این نوشته از بلاگ کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، قصد داریم درباره فوبیای حشرات، علائم فوبیای حشرات و درمان آن صحبت کنیم و عواملی که میتواند باعث به وجود آمدن فوبیای حشرات در کودکان شود را بررسی کنیم. اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که از دیدن یک سوسک هراس دارند، توصیه میکنیم تا در ادامه این نوشته با ما همراه باشید تا یک راه حل کلی و روش درمان فوبیای حشرات را با هم بررسی کنیم.
یکی از اصلیترین روش های درمان انواع فوبیا، به خصوص فوبیای حشرات، مراجعه به روانشناس و رفتاردرمانگر متخصص است. رفتار درمانی این امکان را به شما میدهد تا به مرور زمان و با کمک تکنیکهای مختلفی که روانشناس به شما آموزش میدهد، بر ترس خود غلبه کنید و بتوانید خود را در شرایط مواجه با فوبیای خود، در این مورد حشرات، آرام سازید و کنترل کنید. کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین مرکز مشاوره غرب تهران، مفتخر است که جلسات روانشناسی و رفتار درمانی برای درمان انواع فوبیا، به خصوص فوبیا حشرات، را زیر نظر بهترین روانشناسان و رفتار درمانگران حرفهای و باتجربه برگزار کند. شما میتوانید برای درمان فوبیا حشرات، به کلینیک روانشناسی برگ سبز مراجعه کنید.
فوبیای حشرات یا آنتوموفوبیا چیست؟
فوبیای حشرات یکی از انواع فوبیای رایج در بین افراد است. افرادی که دچار فوبیای حشرات هستند، ترس شدید و غیرمنطقی از حشرات دارند و حتی کوچکترین مواجه با حشره، حتی از دور، میتواند باعث ایجاد استرس و اضطراب شدید در این افراد شود. در برخی از افراد مبتلا به فوبیا حشرات، این ترس به قدری شدید است که فرد حتی با مشاهده تصویر حشرات نیز دچار استرس و اضطراب میشود.
نکته مهمی که در مورد فوبیای حشرات و درمان فوبیای حشرات باید در نظر داشته باشید، این است که افرادی که دچار ترس از حشرات هستند، خود بر این موضوع آگاهند که ترسشان غیرواقعی و غیرمنطقی است؛ اما نمیتوانند آن را کنترل کنند. پس با گفتن جملاتی مثل «سوسک که ترس ندارد» یا «این حشره با تو کاری ندارد» سعی در آرام کردن و درمان فوبیای حشرات نداشته باشید و برای درمان به سراغ راهکارها و روشهای اصولی بروید.
فوبیا یکی دیگر از انواع اختلالات روان است که افراد بسیار زیادی در جهان درگیر آن هستند. در یک تعریف ساده میتوان گفت که فوبیا ترس و هراس غیرمنطقی از پدیدههای مختلف است. فردی که دچار فوبیا میشود، در مواجه با موردی که نسبت به آن فوبیا دارد، به شدت دچار اضطراب و ترس میشود.
علائم و نشانه های فوبیای حشرات
علائم فوبیای حشرات شامل علائم روانی و علائم جسمانی است که در ادامه بررسی میکنیم. اگر تمام یا برخی از این علائم حداقل ۶ ماه در شما وجود داشته باشد، احتمالا دچار فوبیای حشرات شدهاید و باید هرچه سریعتر برای درمان آن اقدام کنید.
علائم روانی فوبیای حشرات
- ترس و اضطراب شدید هنگام مشاهده یا فکر کردن به حشرات
- احساس اضطراب غیرقابل کنترل همراه با آگاهی از غیرمنطقی بودن ترس
- اجتناب از حضور در مکانهایی که میتواند در آنجا حشره وجود داشته باشد
علائم جسمانی فوبیای حشرات
- افزایش ضربان قلب
- تعریق زیاد
- لرزش
- گرفتگی یا درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- سرگیجه
- حالت تهوع
ترس از تاریکی یا نیکتوفوبیا یکی از انواع فوبیا است که ممکن است بسیاری از کودکان یا حتی بزرگسالان نیز به آن مبتلا باشند. نیکتوفوبیا به ترس از تاریکی گفته میشود. فرد مبتلا به نیکتوفوبیا، هنگامی که در تاریکی قرار میگیرد، دچار ترس، اضطراب و حتی وحشت میشود.
عوامل موثر در ایجاد ترس از حشرات
اگرچه تاکنون دلیل مشخص و واضحی برای ترس از حشرات پیدا نشده است، اما دانشمندان عوامل زیر را در ایجاد فوبیای حشرات در فرد موثر میدانند:
تجربه منفی در گذشته
اغلب افرادی که دچار ترس از حشرات هستند، احتمالا در گذشته، به خصوص دوران کودکی، تجربه منفی در این باره داشتهاند. ممکن است که حضور ناگهانی یک حشره روی لباس یا تختخواب فرد باعث ایجاد این ترس شده است یا فرد در اثر گزش حشراتی مثل زنبور، دچار بیماری و مشکلاتی شده است و این موضوع باعث ایجاد ترس همیشگی از حشرات در فرد میشود.
ایجاد ترس به صورت ناخودآگاه از طرف محیط و اطرافیان
در برخی از موارد، ترس از حشرات مستقیما به تجربه فرد باز نمیگردد؛ بلکه این ترس حاصل آموختههایی است که از محیط یا اطرافیان دریافت کرده است. به عنوان مثال، کودکانی که والدینشان از حشراتی میترسند، احتمالا دچار فوبیای حشرات میشوند؛ زیرا این موضوع که حشرات ترسناک هستند و باید از آنها دوری کرد را به صورت ناخودآگاه از کودکی آموختهاند. همچنین شنیدن اخباری مثل «مرگ یک فرد به دلیل گزش پشه» میتواند به صورت ناخودآگاه، باعث ایجاد فوبیای حشرات در فرد شود.
آکروفوبیا یا ترس از ارتفاع یکی از انواع فوبیا رایج است که این روزها در بسیاری از افراد دیده میشود. در دنیای امروز که ساختمانهای بلند ما را احاطه کرده است، ترس از ارتفاع یا آکروفوبیا میتواند تاثیرات روانی و اجتماعی بدی روی ما داشته باشد و در بسیاری از مواقع، ما را با مشکلات جدی روبهرو کند؛ تا حدی که برای انجام سادهترین کارهای روزمره خود، مثل عبور از پل هوایی نیز دچار مشکل میشویم.
روش های درمان فوبیای حشرات
فوبیای حشرات ميتواند تاثیرات منفی روی زندگی شما داشته باشد. افرادی که دچار فوبیای حشرات هستند، معمولا نمیتوانند در طبیعت یا حتی پارک آرامش داشته باشند و از حضور در پارک لذت ببرند؛ زیرا هر لحظه اضطراب مواجه شدن با یک حشره را دارند. علاوه بر این، ممکن است فرد در موقعیتهای خاص، مثل قرار کاری مهم یا جلسه امتحان، با حشرات روبهرو شوند و این ترس و اضطراب مانع عملکرد درست و پیشرفت فرد شود.
از این رو بسیار مهم است که در صورتی که علائم ترس از حشرات را در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، برای درمان آن اقدام کنید. خوشبختانه این روزها روشهای بسیار موثری برای درمان فوبیای حشرات وجود دارد که به کمک آنها میتوانید این اختلال را بهراحتی درمان کنید. از جمله روشهایی که برای درمان فوبیای حشرات بهکار گرفته میشوند، عبارتند از:
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری یکی از متداولترین روش های درمان فوبیای حشرات است. در این درمان، ما به دنبال تغییر شیوه تفکر و رفتار فرد در مواجهه با ترس هستیم. روانشناس با کمک تکنیکهای مختلف، به فرد کمک میکند تا به درک درستی از ترس خود برسد و بتواند احساسات و اضطراب خود را کنترل کند.
در طول دوره درمان شناختی رفتاری، روانشناس به دنبال تقویت این موضوع است که حشرات در حالت کلی بیخطر هستند. ممکن است در طول دوره درمان، روانشناس تکنیکهای تنفس و آرامسازی را نیز به فرد آموزش دهد تا در مواجهه با حشرات بتواند اضطراب خود را کنترل کند و خود را آرام کند.
مواجهه درمانی
در این روش، فرد به صورت تدریجی در برابر محرک استرسزا قرار میگیرد و در این مراحل، روانشناس در کنار او حضور دارد و تکنیکهای آرامسازی و غلبه بر ترس را آموزش میدهد و تمرین میکند. این کار به مدیریت اضطراب و هیجانات فرد در برابر حشرات کمک میکند. معمولا از روش مواجهه درمانی در کنار درمان شناختی رفتاری استفاده میشود و این دو روش درمانی در کنار یکدیگر استفاده میشوند.
واقعیت مجازی
یکی دیگر از روش های درمان فوبیای حشرات، کمک گرفتن از واقعیت مجازی است. استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی این امکان را به فرد میدهد تا تصور کند که در محیطی که از آن ترس دارد قرار دارد و از این طریق میتواند با ترسش مواجه شود. روانشناس نیز میتواند در این حین، تکنیکهای آرامسازی و غلبه بر ترس را با فرد تمرین کند.
حساسیتزدایی
در این روش، ابتدا تکنیکهایی مثل انقباض عضلات، تنفس صحیح و آرامسازی به فرد آموزش داده میشود تا فرد بتواند در موقعیت استرسزا خود را کنترل کند. سپس روانشناس از فرد میخواهد تا ۳ عامل ترسش را بنویسد و آنها را اولویتبندی کند.
در مرحله آخر، روانشناس، فرد را با سومین عامل ترسش، که کمتر از بقیه از آن میترسد، مواجه میکند و با یکدیگر تکنیکهایی که آموزش دیدهاند را تمرین میکنند. اگر فرد توانست در این مرحله بر ترسش غلبه کند، به سراغ اولویتهای دیگر میروند و این کار را تکرار میکنند تا فرد از اولویت اولش نیز دیگر نترسد.
دارو درمانی
دارو درمانی معمولا برای درمان فوبیا استفاده نمیشود؛ با این حال، اگر ترس و اضطراب فرد بهقدری زیاد باشد که زندگی نرمال او را مختل کند و فرد حتی در تصوراتش نیز از حشرات ترس داشته باشد و این ترس باعث استرس و اضطراب زیاد او شود، ممکن است که روانپزشک برخی از داروهای کاهش اضطراب را برای فرد تجویز کند. توجه داشته باشید که دارو درمانی فقط باید زیر نظر روانپزشک متخصص صورت بگیرد؛ پس از مصرف خودسرانه داروها جدا خودداری کنید.