اختلال شخصیت وابسته؛ علل، علائم، تشخیص و درمان
اختلال شخصیت وابسته یکی از انواع اختلالات شخصیتی است که در آن فرد خود را همواره محتاج و وابسته به دیگران می‌داند و برای آن که دیگران را خوشنود کند، همه تلاش خود را می‌کند. در اختلال شخصیت وابسته، فرد این تصور را دارد که به‌تنهایی از عهده هیچکاری برنمی‌آید و همواره این ترس را دارد که دیگران او را ترک کنند.
اختلال شخصیت وابسته تاثیرات منفی زیادی روی همه جنبه‌های زندگی فرد، به خصوص در روابط عاطفی و زندگی مشترک، او دارد. افرادی که اختلال شخصیت وابسته دارند، معمولا همواره به شریک عاطفی خود می‌چسبند و دوست دارند که در همه حال با او همراه باشند و به گونه‌ای اغراق‌شده به او محبت و توجه می‌کنند؛ زیرا ترس از دست دادن او را دارند.
این گونه رفتارها زمان کوتاه شاید موجب خوشنودی شریک عاطفی و طرف مقابل او شود؛ اما در دراز مدت بسیار آسیب‌زننده و آزاردهنده خواهد بود و رابطه عاطفی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این موضوع، ممکن است که فرد در دام یک رابطه اشتباه قرار بگیرد و طرف مقابل از این وابستگی شخصیت و توجه او، سو استفاده کند و فرد مبتلا به شخصیت وابسته نیز برای آن که پارتنر خود را راضی نگه دارد، دست به هر اقدامی بزند.
همه این موارد نشان‌دهنده اهمیت توجه به اختلال شخصیت وابسته و درمان آن را نشان می‌دهد. اختلال شخصیت وابسته می‌تواند در روابط دوستی فرد نیز بسیار تاثیرگذار باشد و به مرور فرد را به یک آدم منزوی تبدیل کند که کسی حاضر به دوستی و معاشرت با او نیست؛ همین موضوع می‌تواند رفته‌رفته باعث بروز افسردگی در فرد شود.
از همین رو، بسیار مهم است که در صورتی که علائم اختلال شخصیت وابسته را در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، هرچه سریع‌تر برای تشخیص اختلال شخصیت وابسته و همچنین شروع روند درمان اختلال شخصیت وابسته اقدام کنید.
خوشبختانه اختلال شخصیت وابسته به‌راحتی قابل درمان است و این روزها، روش‌ها و متدهای روانشناسی مختلفی برای درمان اختلال شخصیت وابسته وجود دارد که به فرد کمک می‌کند خیلی سریع این اختلال را پشت سر بگذارد.
در این نوشته از کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، قصد داریم بیشتر با اختلال شخصیت وابسته آشنا شویم و علائم اختلال شخصیت وابسته را با هم بررسی کنیم؛ در نهایت نیز، راهکارهای درمان اختلال شخصیت وابسته را معرفی می‌کنیم. اگر شما هم علاقه دارید تا اطلاعاتتان درباره این اختلال بیشتر شود، در ادامه این نوشته جذاب با ما همراه باشید.
اختلال شخصیت وابسته جزو یکی از رایج‌ترین اختلالات شخصیتی می‌باشد که خیلی سریع نیاز به درمان است. اصلی‌ترین روش درمان اختلال شخصیت وابسته، روان درمانی و تراپی است. شرکت در جلسات مشاوره و روان درمانی می‌تواند به فرد کمک کند تا کم‌کم این احساس وابستگی و نیاز به دیگران را کنار بگذارد و به خود تکیه کند. همچنین افزایش اعتماد به نفس می‌تواند در درمان اختلال شخصیت وابسته نقش به‌سزایی را ایفا کند. کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین کلینیک روانشناسی غرب تهران، امکان برگزاری جلسات مشاوره و روان درمانی را زیر نظر بهترین متخصصان این حوزه برای شما فراهم کرده است. شما می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره جلسات مشاوره در کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین مرکز مشاوره غرب تهران، و همچنین رزرو وقت مشاوره از طریق لینک زیر اقدام کنید.
اختلال شخصیت وابسته چیست؟
اختلال شخصیت وابسته یکی از انواع اختلالات شخصیت است که در آن فرد خود را بیش از وابسته به دیگران می‌داند. افرادی که دچار اختلال شخصیت وابسته هستند، بیش از خود را نیازمند دیگران می‌دانند و دوست دارند که در روابط عاطفی یا دوستی‌شان، بیش از حد به طرف مقابل بچسبند و محبت و خدمت دریافت کنند.
افرادی که دچار اختلال شخصیت وابسته هستند، برای آن که رضایت طرف مقابل خود را کسب کنند، حاضرند دست به هرکاری بزنند و پارتنر یا دوست خود را خوشحال کنند. این موضوع شاید در ابتدا، به خصوص در روابط عاطفی، جذاب و خوب به نظر برسد، اما به مرور زمان می‌تواند باعث آزار و اذیت طرف مقابل شود و باعث دور شدن افراد از فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته شوند؛ همین موضوع باعث می‌شود که افرادی که دچار اختلال شخصیت وابسته هستند، علارغم تلاشی که برای راضی نگه داشتن افراد می‌کنند، روز به روز تنها‌تر شوند.
اختلال شخصیت اسکیزوئید نیز یکی از آن دسته اختلالات شخصیت است که معمولا فرد نسبت به مشکل خود آگاه نیست و آن را باور ندارد؛ به همین دلیل به دنبال درمان آن نمی‌رود. در این اختلال، فرد معمولا تمایل زیادی به گوشه‌گیری دارد و علاقه‌ای به برقراری ارتباطات اجتماعی نشان نمی‌دهد.
نشانه های اختلال شخصیت وابسته
معمولا اختلال شخصیت وابسته خود را با نشانه‌ها و علائم زیر در افراد مشخص می‌کند. اگر حداقل ۵ مورد از نشانه‌های زیر به صورت طولانی مدت در فرد وجود داشته باشد، احتمالا دچار اختلال شخصیت وابسته است و هرچه سریع‌تر برای درمان اقدام کند.
ناتوانی در تصمیم‌گیری
افرادی که دچار اختلال شخصیت وابسته هستند، نمی‌توانند به‌تنهایی و به صورت مستقل برای خود تصمیم بگیرند و حتما نیاز دارند که شخصی دیگری این کار را برای آن‌ها انجام دهد و در رابطه با کوچکترین و حتی بزرگترین مسائل زندگیشان تصمیم بگیرد.
ترس از ترک شدن
افرادی که دچار اختلال شخصیت وابسته هستند، به شدت از ترک شدن و تنهایی می‌ترسند. آن‌ها همه تلاش خود را می‌کنند تا دوستان خود را حفظ کنند و در جمع‌های آن‌ها حضور داشته باشند. همچنین افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته، در مورد ترک شدن از طرف شریک عاطفی خود نیز نگرانند و در صورتی که رابطه آن‌ها تمام شود، خیلی زود وارد یک رابطه دیگر می‌شوند تا این حس وابستگی و نیاز به دیگری را ارضا کنند.
سلطه‌پذیری
افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت وابسته هستند، بسیار فرمانبردار و سلطه‌پذیر هستند و برای رضایت و خوشنودی دیگران دست به هر اقدامی می‌زنند؛ همین موضوع این افراد را به شدت آسیب‌پذیر می‌کند.
کمبود اعتماد به نفس
افرادی که دچار اختلال شخصیت وابسته می‌شوند، از اعتماد به نفس بسیار پایینی برخوردارند و همواره خود را نیازمند دیگران می‌دانند و این تصور را دارند که از عهده کارها و مسئولیت‌های زندگی خود برنمی‌آیند.
همه ما می‌دانیم که اعتماد به نفس نقش بسیار پررنگی در زندگی ما بازی می‌کند و یکی از عوامل موفقیت ماست. بسیاری از افراد بزرگ و مشهور، الگوهای موفقیت و کارآفرینان از اعتماد به نفس بسیار بالایی برخوردارند. اعتماد به نفس یکی از فاکتورهای مهم دستیابی به موفقیت است و این موضوع بر هیچ کسی پوشیده نیست.
عدم مسئولیت‌پذیری
از آن جایی که افراد دچار اختلال شخصیت وابسته، نمی‌توانند به صورت مستقل تصمیم‌گیری کنند، پس مسئولیت تصمیمات و اتفاقات زندگی خود را نیز نمی‌پذیرند و همواره آن را گردن دیگران می‌اندازند.
نیازمند تایید از طرف دیگران
افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته، نیازمند تایید از طرف دیگران هستند. این افراد حتی در کوچکترین مسائل زندگی، مثل انتخاب لباس یا غذا خوردن نیز به تایید دیگران نیاز دارند و همواره سعی می‌کنند که جوری رفتار کنند که مورد پذیرش دیگران قرار گیرد.
اختلال شخصیت اسکیزوتایپی یکی از انواع اختلالات شخصیتی می‌باشد. فردی که دارای اختلال شخصیت اسکیزوتایپی باشد، از نگاه دیگران فردی غیرعادی و «عجیب و غریب» به نظر می‌آید. این افراد ممکن است در برقراری روابط با دیگران مشکل داشته باشند؛ چراکه معمولا نسبت به اطرافیان خود بدبین بوده و دچار هذیان‌های خرافی می‌باشند.
تفاوت اختلال شخصیت وابسته و اختلال شخصیت مرزی
اختلال شخصیت وابسته و اختلال شخصیت مرزی، شباهت‌های بسیار زیادی با یکدیگر دارند و در بسیاری از موارد، علائم این دو اختلال بسیار شبیه به یکدیگر است. مهم‌ترین تفاوت میان اختلال شخصیت وابسته و اختلال شخصیت مرزی، این است که در اختلال شخصیت مرزی فرد نسبت به ترک شدن دچار خشم زیاد و احساس پوچی و درماندگی می‌شود. اما در شخصیت وابسته، اگر فرد از سوی دیگری رها شود، به شیوه‌های تسلیمی روی می‌آورد و برای برطرف کردن حس وابستگی خود به دیگران به سراغ روابط دیگر می‌رود و به جست‌وجوی آن می‌پردازد.
اختلال شخصیت مرزی یکی از اختلالات بسیار حساس است که متاسفانه بسیاری از افراد شناختی نسبت به آن ندارند و آن را با اختلالات دیگر مثل اختلال دو قطبی و روان‌پریش اشتباه می‌گیرند. احساسات در فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی بسیار ناپایدار است و هر لحظه تغییر شکل می‌دهد. ممکن است که فرد بسیار سرحال و سرخوش باشد؛ اما ناگهان احساس ناراحتی و غم کند. همچنین افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، ممکن است به یکباره پرخاش کنند و دست به خشونت بزنند.
درمان اختلال شخصیت وابسته
خوشبختانه اختلال شخصیت وابسته به‌راحتی قابل درمان است. بهترین و موثرترین روش برای درمان اختلال شخصیت وابسته، شرکت در جلسات روان درمانی است. درمان اختلال شخصیت وابسته به کمک یک روان درمانگر ماهر و باتجربه انجام می‌گیرد و با پرداخته شدن به ریشه مشکلات و علایم، به سمت کنترل و بهبودی حرکت می‌کند.
روان درمانی با پرداختن به ریشه‌های اختلال و چگونگی شکل‌گیری آن، رفته‌رفته مراجع را با مشکل خود آشنا کرده و توانایی تجزیه و تحلیل شرایط و موقعیت و در نهایت بهبودی را مقابل او قرار می‌دهد.
علاوه بر جلسات روان درمانی، در صورت نیاز ممکن است که روان درمانگر شما را به یک روانپزشک ارجاع دهد و در کنار روان درمانی، دارو درمانی را نیز دنبال کنید. اغلب داروها برای کنترل عوامل افسردگی و اضطراب است که ممکن است در کنار اختلال شخصیت وابسته برای فرد ایجاد شود.
