مدیریت و کنترل هیجانات با چند ترفند ساده
مدیریت و کنترل هیجانات، یکی از مهارتهای بسیار مهمی است که همه ما باید در زندگی آن را بیاموزیم. یکی از مواردی که در روابط فردی و اجتماعی، به ما احساس امنیت میدهد، قابل پیشبینی بودن افرادی است که با آنها تعامل داریم. قطعا هیچکس دوست ندارد تا با فردی در ارتباط باشد که به صورت ناگهانی و از روی احساسات و هیجانات آنی، تصمیم میگیرد و اقدام میکند.
مدیریت هیجانات این امکان را به ما میدهد تا بتوانیم جلوی هیجانهای منفی را بگیریم و روی آنها کنترل داشته باشیم؛ در نتیجه، اقدامات ناگهانی نخواهیم داشت و برای انجام هر کاری، با دقت عمل خواهیم کرد.
کنترل هیجانات، تاثیرات زیادی روی روابط فردی و همچنین روابط اجتماعی ما خواهد داشت. هنگامی که بتوانیم هیجانات خود را کنترل کنیم، قطعا آسیب کمتری از هیجانات منفی به ما میرسد؛ همچنین افرادی که مهارت کنترل هیجانات خود را داشته باشند، از نظر جامعه افرادی قابل اعتمادتر و متعادلتری هستند. قطعا این موضوع روی جنبههای مختلف زنگی مثل رابطه عاطفی، مسائل شغلی و مسائل خانوادگی ما نیز تاثیرگذار خواهد بود.
از این رو بسیار مهم است که مهارت کنترل و مدیریت هیجانات را بیاموزیم. روشهای مختلفی برای کنترل و مدیریت هیجانات لازم است؛ در برخی از موارد، برای آن که به کنترل کامل هیجانات منفی خود برسیم، نیازمند سالها تلاش و تمرین هستیم و در برخی از موارد نیز، اصلا نیازی به کنترل هیجانات نداریم و بهتر است که هیجانات خود را بروز دهیم.
در این نوشته از کلینک روانشناسی برگ سبز، بهترین مرکز روانشناسی غرب تهران، قصد داریم درباره مهارت کنترل هیجان صحبت کنیم و روش های مدیریت هیجانات منفی را بیاموزیم. اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که خیلی سریع از کوره در میروید یا کنترلی روی هیجانات مختلف خود در موقعیتهای مختلف ندارید، پیشنهاد میکنیم که در ادامه این نوشته با ما همراه باشید تا با تکنیک های کنترل و مدیریت هیجانات آشنا شوید.
کنترل هیجانات منفی یکی از مهارتهای بسیار مهم در زندگی است که همه ما باید آن را بیاموزیم. در برخی از موارد، لازم است که فرد برای آموزش این مهارتها و مدیریت هیجانات خود از مشاور و روانشناس کمک بگیرد. کلینیک روانشناسی برگ سبز، بهترین مرکز مشاوره غرب تهران، امکان برگزاری جلسات مشاوره و روانشناسی را زیر نظر بهترین روانشناسان و متخصصان این حوزه را برای شما فراهم کرده است.
آیا همه هیجانات نیاز به کنترل و مدیریت دارند؟
پیش از آن که به سراغ روش های مدیریت هیجان برویم، لازم است که به این پرسش مهم، پاسخ دهیم. آیا همه هیجانات ما نیاز به مدیریت و کنترل دارند؟ در چه شرایطی میتوانیم احساسات و هیجانات خود را بروز دهیم و در چه شرایطی لازم است که آنها را کنترل کنیم؟
باید گفت که برخی از واکنشهای هیجانی کاملا طبیعی هستند و نیاز به هیچگونه مدیریت و کنترلی ندارند؛ به عنوان مثال، وقتی در جمعی که همه میخندند و شاد هستند، شما هم از خوشحالی قهقه بزنید، این یک هیجان مثبت است که بروز دادن آن هیچگونه آسیبی به شما وارد نمیکند.
اما بروز خشم و هیجانات منفی هنگام رانندگی میتواند منجر به تصادف کردن یا آسیبهای جدی به شما شود. در چنین شرایطی بهتر است که هیجانات منفی خود را کنترل کنید و به دنبال راه حلی دیگر برای بروز خشم باشید. (در نوشتههای گذشته درباره راهکارهای کنترل خشم صحبت کردهایم. میتوانید به آن مراجعه کنید.)
هیجانات به اشکال مختلفی بارز می شوند، گاهی شکل خشم به خود می گیرند و گاهی شکل ترس. گاهی شادی، غم، یا اضطراب. کنترل هیجانات به معنای سرکوب آنها نیست، بلکه به معنای شناخت و آگاهی از آنهاست. به این معنی که ما سوار بر آنها باشیم، نه آنها بر ما.
خشم و عصبانیت اگرچه یکی از احساسات طبیعی انسان است؛ اما اگر به درستی بروز پیدا نکند و بهخوبی کنترل نشود، میتواند باعث بروز فاجعه و بسیاری از مشکلات دیگر شوند. کنترل خشم جزو یکی از مهارتهای اساسی است که همه ما باید در زندگی بیاموزیم. امروزه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، این مهارت را در دوران کودکی و در مدارس به کودکان آموزش میدهند.
روش های کنترل هیجان
حال که با اهمیت کنترل و مدیریت هیجان آشنا شدهاید، در ادامه چند تکنیک بسیار مهم و کاربردی برای کنترل هیجان را بررسی میکنیم:
کنترل شرایط
شرایط و موقعیتهایی که باعث میشود در آن روی احساسات و هیجانات خود کنترل نداشته باشید را شناسایی کنید؛ به عنوان مثال، اگر انجام دادن کارها در آخرین دقایق باعث اضطراب و خشم شما میشود، تا حد امکان برای کارهای خود برنامهریزی کنید و شرایط را کنترل کنید تا دچار هیجانات منفی نشوید.
یکی از روشهای کنترل هیجانات، مدیریت زمان است. مدیریت زمان از آن دسته مهارتهای بسیار مهم زندگی است که لازم است همه ما آن را یاد بگیریم و با تکنیک های مدیریت زمان آشنا باشیم. مدیریت زمان به ما این امکان را میدهد تا برای وقت خود برنامه ریزی دقیقی داشته باشیم و بتوانیم از وقتمان بهترین و مفیدترین استفاده را ببریم.
خودآگاهی و بروز هیجانات
قطعا ناراحتی و مشکل برای همه ما به وجود میآید؛ اما نحوه مواجهه ما با این هیجانات بسیار مهم است. قطعا نمیتوانیم برای همیشه هیجانات منفی خود را سرکوب کنیم؛ پس بهتر است با کنترل هیجانات خود، به دنبال راه حلی مناسب برای بروز آنها باشیم. برخی از افراد با ورزش کردن و انجام فعالیتهای بدنی سنگین میتوانند هیجانات منفی خود را تخلیه کنند و گروه دیگر ممکن است که با نوشتن بتوانند احساسات خود را بروز دهند.
در مورد کنترل هیجانات منفی، بسیار مهم است که به یک خودآگاهی برسید و بدانید که چگونه میتوانید به بهترین شکل، احساسات خود را بروز دهید و آنها را کنترل کنید. در چنین شرایطی، مشاور و روانشناس نیز میتواند به شما برای رسیدن به این خودآگاهی کمک کند.
مراجعه به روانشناس و مشاور، لزوما نباید به دلیل بیماریها و اختلالات روان باشد؛ بلکه میتوانید برای عملکرد بهتر و شناخت بهتر خود، با روانشناس ملاقات کنید. اگرچه در گذشته مراجعه به روانشناس تنها در شرایطی که فرد از بیماری روحی و روانی سختی رنج میبرد انجام میشد؛ اما امروزه بسیاری از افراد از خدمات مشاوره و روانشناسی برای بهبود زندگی روزمره و بالا بردن سلامت روان خود استفاده میکنند و هفتهای یک روز با روانشناس خود ملاقات میکنند.
تکنیکهای آرامسازی و کنترل هیجان
در برخی از موارد ممکن است که شما نیاز داشته باشید به صورت آنی و در لحظه، هیجانات خود را کنترل کنید. وقتی در شب امتحانی مهم دچار استرس و اضطراب میشوید یا در یک دیگری خیابانی دچار خشم و عصبانیت زیاد میشوید، لازم است که هیجانات منفی خود را خیلی سریع و فوری کنترل کنید.
در چنین شرایطی تکنیکهای آرامسازی به کمک شما میآید. مکث کردن و تنفس عمیق میتواند تا حد زیادی به کنترل هیجانات منفی و در در دست گرفتن اوضاع به شما کمک کند. همچنین پیادهروی یا دوش آب گرم میتواند به کنترل آنی هیجانات منفی شما کمک کند.
شناسایی هیجانات منفی
یکی دیگر از تکنیک های کنترل هیجان، شناسایی هیجانات است. شما دقیقا باید بدانید که در لحظه چه احساسی دارید و بین احساسات خود، تفاوت قائل شوید. به عنوان مثال، لازم است که به طور دقیق احساس خشم را از احساس اضطراب شناسایی کنید. شناسایی هیجانات به شما در کنترل و مدیریت بهتر آنها کمک زیادی میکند.
مدیریت و کنترل احساسات یکی از مهارتهای فردی بسیار مهم در طول زندگی است. در طول روز و محیط کار یا خانه، شما با احساسات مختلفی درگیر میشوید که در لحظه اجازه بروز آنها را ندارید. مهارت کنترل احساسات این امکان را به شما میدهد تا بتوانید رفتار مناسبی، با توجه به شرایط، از خود نشان دهید.